دانشنامه اسلامی
وی در شهر جِیطالِ تونس ــ که امروزه جِطال و ایجیطال نیز گفته می شود ــ در منطقه جَبل نَفوسه زاده شد، ولی تاریخ ولادت او مشخص نیست .وی در زادگاهش ، نزد عیسی طَرمیسی (متوفی ۷۲۲) تحصیل کرد و بعد از فراغت از تحصیل ، مدتی در مدرسه ابوزید مَزغورَتی در مزغوره ، در بخش شرقی جبل نفوسه ، تدریس کرد.پس از مرگ استادش ، طرمیسی ، به فُرسطاء در بخش غربی جبل نفوسه رفت و نُه سال در آن جا به تدریس علوم دینی پرداخت )جیطالی برای تجارت به طرابلسِ غرب سفر کرد و در آنجا، به تعبیر برخی مؤلفان «در پی کینه توزی حسودان ، که به رتبه والای علمی او آگاه شده بودند»، به دستور امیر طرابلس زندانی شد و اموالش ضبط گردید، اما با وساطتِ ابن مکّی ، فرماندار قابِس ، آزاد شد و قصیده ای در مدح ابن مکّی سرود. برخی منابع ، سرودن قصیده مزبور را سبب آزاد شدن او دانسته اند.
خصایص
بعضی شرح حال نویسان جیطالی را از متفکران بزرگ عصر خویش دانسته و با ستایش از اخلاص ، جدیت و ژرف اندیشی او، وی را با ابوحامد غزالی مقایسه کرده اند.همچنین وی را متنفذ، مستجاب الدعوه و کوشنده در راه وعظ و ارشاد و امر به معروف و نهی از منکر دانسته اند. گفته اند که جیطالی در بازارها می گشت و احکام معاملات حلال و حرام را برای مردم بیان می نمود. همچنین نقل شده که جیطالی پس از آنکه نتوانست حد شرب خمر را بر مردی که شراب نوشیده بود جاری سازد، تصمیم گرفت از فُرسطاء به جزیره جَربه در خلیج قابس کوچ کند.گفته اند که سفر او در قطع ارتباط مردم با مجرم و در نتیجه توبه او، تأثیر بسیار داشت . جیطالی سالهای آخر عمر را در جربه به مباحثه علمی و تدریس گذراند.وی در سفری به جیطال ، با عامربن علی شماخی ، عالم معروف آنجا، به مباحثه پرداخت .
وفات
جیطالی در ۷۳۰ یا ۷۳۷ یا ۷۵۰ در جربه درگذشت و در مسجدجامع جَربه به خاک سپرده شد.
آثار
...
