دانشنامه اسلامی
برای تحقق در قضایای موجهه، علاوه بر اختلاف در کمّ و کیف، اختلاف در جهت نیز معتبر است، چون اگر دو قضیه موجهه در جهت مختلف نباشند در بعضی از موارد هر دو قضیه صادق و یا هر دو کاذب خواهند شد و تناقض محقق نمی شود؛ مثلاً هرگاه ماده واقعی در قضیه، امکان باشد و هر دو را به ضرورت مقیّد کنیم هر دو کاذب می شوند؛ مثلاً قضیه «همه انسان ها نویسنده اند بالضروره» کاذب است. اگر نقیض این قضیه را نیز به ضرورت مقید کنیم و بگوییم: «بعضی انسان ها نویسنده نیستند بالضروره» کاذب خواهد بود، زیرا نه سلب نویسندگی برای انسان ضرورت دارد و نه ایجابش.همچنین در همان موردی که ماده قضیه امکان است اگر هر دو قضیه را به امکان مقید کنیم، هر دو صادق خواهند شد؛ مانند «همه انسان ها ممکن است نویسنده باشند» و «بعضی از مردم ممکن است نویسنده نباشند».
