دانشنامه اسلامی
نام نویسنده، جعفر است و درباره نام پدرش دو نقل هست: اول «احمد بن علی» و دوم «علی بن احمد».
نظر مرحوم علامه شعرانی آن است که او همان استاد قابل وثوق ابومحمد جعفر بن احمد بن علی قمی ایلاقی، که در شهر ری ساکن بوده است و این که در برخی نسخه ها ابن علی بن احمد ذکر شده، نادرست است. شیخ آقا بزرگ نیز به همان صورت احمد بن علی ضبط نموده است. و او را مطابق آن چه الدروع سید بن طاووس به نقل از کراجکی آورده است صاحب 220 کتاب دانسته است.
تواریخ دقیق ولادت و وفات جعفر بن احمد قمی مشخص نیست ولی مطابق با آن چه شیخ آقا بزرگ گفته، شیخ صدوق در معانی الاخبار از مولف این کتاب نقل حدیث نموده و او نیز خود از شیخ صدوق و صاحب ابن عباد نقل روایت کرده است. لذا از معاصرین شیخ صدوق (م 381 هـ) بوده است. در مورد وثاقت مولف همین بس است که مورد اعتماد کسی چون رئیس المحدثین شیخ صدوق بوده است.
این کتاب، شامل چهل حدیث مسلسل در 38 صفحه است. حدیث مسلسل، نوعی از احادیث است که زنجیره راویانش همه بر یک حالت یا صفت یا گفتار و کردار می باشند؛ گاهی هم تسلسل در تشابه نام، کنیه، لقب، نام پدر، شهر و یا عناوینی مثل خلافت، قرائت، فقاهت و... است. این کتاب از مصادر بحارالانوار و مستدرک الوسائل محدث نوری است.
...قال حدثنی أبوالحسن (محمد بن عبدالرحیم التستری او علی بن عبدالرحمان التستری) قال حدثنی أبوالحسن (علی بن احمد البصری التمار) قال حدثنی أبوالحسن (علی بن محمد الواقدی) قال حدثنی الحسن (حسن بن عرفة) قال حدثنی الحسن (حسن بن ابی الحسن البصری) قال حدثنی الحسن علیه السلام: «إن أحسن الحسن الخلق الحسن». {صفحه 256}
نمونه دیگر: ...حدثنا أبوالحسن محمد بن جعفر الحلوانی، حدثنا علی بن محمد بن جعفر الأهوازی، مولی الرشید، حدثنا بکر بن أحمد القصری، حدثتنا فاطمة بنت علی بن موسی الرضا، حدثتنی فاطمة و زینب و أم کلثوم بنات موسی بن جعفر، قلن حدثتنا فاطمة بنت جعفر بن محمد الصادق، حدثتنی فاطمة بنت محمد بن علی، حدثتنی فاطمة بنت علی بن الحسین، حدثتنی فاطمة و سکینة ابنتا الحسین بن علی، عن أم کلثوم بنت فاطمة بنت النبی صلی الله علیه و آله و سلم، عن فاطمة بنت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و رضی عنها، قالت: «أنسیتم قول رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم یوم غدیرخم: من کنت مولاه فعلیه مولاه؟ و قوله صلی الله علیه و آله و سلم: أنت منی بمنزلة هارون من موسی علیهماالسلام؟». {صفحه 273}
در مقدمه مصحح (سید محمد حسینی نیشابوری) آمده است: «قابل توجه است که این کتاب نه اولین تصنیف در باب مسلسلات است و نه آخرین؛ در ایامی که ما در این باره کاوش می کردیم، به نسخه ای خطی و قدیمی به نام الجواهر المکللة فی الأحادیث المسلسلة از سخاوی برخوردیم که در کتابخانه قاسمیه پاکستان نگهداری می شود و مؤلفش، 101 مورد از این دست را جمع آوری کرده و نام برخی از گردآورندگان را از قدما و متأخران عامه ذکر کرده است.» و چهل و شش نفر را نام می برد. {صفحه 22ـ25}
