دانشنامه اسلامی
حضرت رسول(ص)به او عنایت و علاقۀ خاص داشت و در حق او دعاهایی فرموده است که مشهور است: «اللّهم فقّهه فی الدین و علم التأویل»/«اللّهم فقّهه فی الدین و علّمه التأویل».
او 1660 حدیث از رسول اللّه(ص)نقل کرده است. او قرآن شناسی خود را حاصل صحبت و مصاحبت استادش حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) می داند.او را حبر الامّة/بحر الامة، ترجمان القرآن، و رئیس المفسرین لقب داده اند.(-دایرة المعارف تشیع، مقالۀ «ابن عبّاس»،ج /1 344).ابن مسعود با همه جلالت قدر و مقام شامخی که در قرآن شناسی دارد، او را ترجمان القرآن خوانده است.
مجاهد که خود مفسری بزرگ است و تفسیرش محفوظ مانده و به طبع رسیده است،در حق او می گوید: «چون تفسیر می کرد، همه چیز را واضح و روشن می کرد».
حضرت علی(ع) که بر او به ویژه در تفسیر قرآن مقام استادی داشت،در حق او و تفسیرش فرموده است: «کأنّما ینظر الی الغیب من ستر رقیق».(گویی از ورای پرده ای نازک غیب را می بیند).قرآن شناسی و تفسیر ابن عباس دو ویژگی داشت.نخست نقل نقادانه از اهل کتاب در قصص قرآنی، و دیگر استناد و استشهاد به شعر عربی/شعر جاهلی.
معروف است که عمر در مسائل قرآنی و تفسیری بیش از همه و پیش از همه به ابن عباس مراجعه می کرده است.هم او و هم ابن عباس مراجعه به شعر قدیم(قبل از نزول قرآن)عربی یا شعر عهد جاهلیت را برای فهم مفردات قرآنی توصیه می کرده اند.
