معنی علوم غریبه

دانشنامه آزاد فارسی

علوم غریبه (occult sciences)
(یا: علوم خَفیه به معنی دانش های پنهان؛ معادل لاتینی آن occult هم درست به همین معنی پنهان از دیده عموم است) علومی که دربارۀ غرایب و عجایب آثار و نیروهای فوق طبیعی و اسرارآمیز است. قدما علوم را به دو دسته کلی تقسیم می کردند: علوم جَلیّه (آشکار) و علوم خَفیّه (پنهان). علوم جَلیّه همان علوم به معنای متداول آن است که تحصیل آن به طور عادی و معمولی برای همگان ممکن و میسر است و بیشتر اشخاص می توانند به دقایق و قوانین آن دست یابند. اما فراگرفتن علوم خفیه جز باریاضت و مجاهدت بسیار و البته اعتقاد راسخمیسر نیست. زیرا که با عالم باطن و پدیده های خارق العاده سروکار دارد. عمل به این علوم از دیرباز تاکنون درمیان اقوام مختلف جهان وجود داشته و دامنه و گسترۀ آن بسیار فراگیر بوده است، ازجمله علوم غریبه می توان از سحر و جادو و رمل و جفر و طلسمات و تسخیر و احضار ارواح و کیمیا و ریمیا و سیمیا و هیمیا و لیمیا (این پنج علم اخیر را علوم خمسۀ محتجبه یا پنج علم پنهان می گفتند) و نیز پدیده های فراروانشناختی همچون غیب بینی و دورآگاهی نام برد. از نظر علوم جدید ادعاهایی که در علوم غریبه مطرح می شود عموماً مردود است و قابل اعتماد نیست. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان دست کم در توجیه برخی از آن ها می گویند چنان نیست که این پدیده ها واقعاً در خارج ماده تحقق یافته باشند، بلکه انسان آن ها را از راه تلقین پیش روی خود احساس می کند، نه این که در خارج مانند سایر موجودات مادی و طبیعی حاضر باشند. نیز ← علوم_خمسه_محتجبه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] علوم غریبه: دانشهای سرّی و پنهان را گویند.
علوم غریبه عبارت است از دانشهای سری و پنهان که به وسیله آن از اسرار و امور پنهان آگاهی حاصل و یا تصرفات غیر عادی و شگفت انجام می شود. علم کیمیا ، جفر ، رمل ، اوفاق ، طلسمات ، سیمیا ، ریمیا ، هیمیا و لیمیا از جمله علوم غریبه است.
احکام مرتبط
از احکام مرتبط با آن در بابهای اجتهاد و تقلید ، تجارت و شهادات سخن گفته اند.
احکام یادگیری
صرف فراگیری علوم غریبه بدون اشکال و به کار بستن آن در صورت مفسده نداشتن و مصداق سحر نبودن، جایز است و چنانچه مصداق سحر باشد یا مفسده ای بر آن مترتب گردد، حرام خواهد بود. برخی، غیب گویی به گونه جزمی و حتمی با استفاده از علوم غریبه را حرام دانسته اند؛ چنان که مراجعه به کسانی که مدّعی علم غیب (علم غیب) از راه علوم غریبه اند، برای کشف امور پنهان، همچون گمشده و دزد جایز نیست.
قضاوت
...