معنی دانشنامه امام علی

دانشنامه آزاد فارسی

دانشنامۀ امام علی (ع)
دایرة المعارفی موضوعی به زبان فارسی در زمینۀ شخصیت، سیره و اندیشه های امام علی (ع). این دانشنامه در ۶۰۰۰ صفحه و ۱۲ جلد است و ۶۳۰ مدخل اصلی و حدود ۳۰۰۰ مدخل فرعی دارد. تألیف این دانشنامه به سرپرستی علی اکبر رشاد و با همکاری بیش از ۲۰۰ نفر از اساتید حوزه و دانشگاه در ایران به انجام رسیده است. علاوه بر ۱۲ جلد اصلی، یک مجلد نیز با عنوان «درآمد» در دانشنامه وجود دارد. از موضوعات آن می توان به مباحثی پیرامون حکمت و معرفت، نبوت و امامت، اخلاق و سلوک، حقوق، سیاست، اقتصاد، تاریخ، سیره و نیز موضوع مرجع شناسی اشاره کرد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] دانشنامه امام علی(ع). دانشنامه امام علی علیه السلام دایرة المعارفی است موضوعی درباره امام علی(ع) و به زبان فارسی که در سال ۱۳۸۰ شمسی توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و زیر نظر علی اکبر رشاد منتشر شده است. این دانشنامه دارای ۱۳۰ مدخل اصلی و حدود ۳۰۰۰ مدخل فرعی است و با همکاری بیش از ۲۰۰ نویسنده نگاشته شده است. عبدالله جوادی آملی، سید مرتضی عسکری، رضا استادی، سید جعفر مرتضی عاملی، سید جعفر شهیدی و محمدهادی معرفت از مؤلفان دانشنامه هستند. موضوعات اصلی این دانشنامه عبارت اند از حکمت و معرفت، مبدأ و معاد، نبوت و امامت، اخلاق و سلوک، حقوق، سیاست، اقتصاد، تاریخ، سیره و مرجع شناسی. این دانشنامه برنده عناوینی چون برترین پژوهش دینی کشور، برگزیده کتاب سال حوزه و همچنین کتاب سال ولایت شده است. جلد اول دانشنامه با عنوان حمکت و معرفت در بیست و یکمین دوره جایزه کتاب سال و در بخش سیره به عنوان اثر برگزیده سال انتخاب شد.
دانشنامه امام علی(ع)، دانشنامه ای غیرالفبایی و موضوعی است که نویسندگان آن سعی کرده اند با استفاده از برخی نظریات معاصر و استناد به منابع دست اول، ابعاد و زوایای مختلف شخصیت امام علی(ع) را بررسی کنند. این دانشنامه ساختارمند است و موضوعات مطرح شده در مقالات آن، همسو هستند و از گفته ها و روایات علی(ع) در تحقیق مقالات، استفاده شده است. ویژگی دیگر این دانشنامه، یک دستی در قواعد علمی پژوهش و نگارش است و از زبان غیرعلمی و شعارپردازی در آن، پرهیز شده است. استفاده از نویسندگان متخصص در هر موضوع، از دیگر ویژگی های این دانشنامه است. در این دانشنامه، میانگین حجم مقالات ۵۰ صفحه است و برای استفاده از گفته های امیرالمؤمنین، تنها به نهج البلاغه اکتفا نشده است. جلد سیزدهم این دانشنامه، درآمد نام دارد که شامل فهرست تفصیلی مقاله ها، چکیده مقالات، شناخت نامه نویسندگان، نمایه و کتابنامه کلی مجموعه است. برخلاف دانشنامه های دیگر به صورت های مختلف از نقل قول در این دانشنامه استفاده شده است. این اثر حاوی حدود ۱۰،۰۰۰ نمایه است.
بها الدین خرمشاهی نثر مقاله ها و تقسیم بندی آنها را مناسب دانسته است. او معتقد است نبودن ترتیب الفبایی چه در ترتیب مقاله ها و چه در نمایه که موضوعی تنظیم شده، کار مخاطب را در استفاده از اثر دشوار می کند. همین طور نبودن ارجاع درون متنی و مشخص نشدن ارتباط بین مقاله هایی که به هم مرتبطند یا هم پوشانی دارند را از اشکالات این اثر دانسته است. عبدالمجید معادیخواه برخی تحلیل های این اثر را بدون تحقیق دانسته و آن را جز نقاط ضعف این مجموعه خوانده است. او با دانشنامه خواندن این اثر موافق نیست و اعتقاد دارد بهتر است آن را جُنگ، کشکول یا مجموعه مقاله خواند. علی رفیعی علامرودشتی نیز دانشنامه خواندن این اثر را درست نمی داند و معتقد است این اثر، کتابی تخصصی در مورد امام علی است. او چنین اظهار داشته که اصول مرسوم دایرة المعارف نویسی در مورد ترتیب و چینش موضوع ها و عناوین، نگارش مدخل ها و نحوه ارجاع دهی در آن رعایت نشده است. محمد سمیعی، علاوه بر اشکال عنوان کتاب، معتقد است انتخاب شکل موضوعی برای این اثر باعث ایجاد هم پوشانی ها و نارسایی هایی در نظام موضوعی آن شده است. او ترکیب نویسندگان که تمام آنها مرد هستند و تحصیلات حوزی دارند را اشکال دیگر این مجموعه دانسته و بر این باور است که وجود اندیشمندان زن در میان نویسندگان دست کم در مسائل مربوط به زنان اهمیت دارد و وجود نویسندگانی از گروه های غیرحوزوی نیز برای پرداختن به موضوعات روز و جامع تر شدن دانشنامه، مهم است. حسن انصاری، گرچه دادن عنوان دانشنامه به این اثر را بی اشکال دانسته است؛ اما به دلیل نبود نویسنده متخصص در برخی موضوعات یا ذهنیت خاص ایشان، دانشنامه را در برخی موضوعات مانند سیاست ضعیف دانسته است.