حروف قسم

لغت نامه دهخدا

حروف قسم. [ ح ُ ف ِ ق َ س َ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) در دستور زبان عربی مانند «و، ت » که چون بر سر کلمه ای درآیند آخر آنرا نیز مجرور سازند، و بنابراین از حروف جاره نیز میباشند.

فرهنگ فارسی

در دستور زبان عربی مانند و ت که چون بر سر کلمه در آیند آخر آنرا نیز مجرور سازند

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حروفی که با آنها قسم منعقد می شود‏ حروف قسم نامیده می شوند که از این حروف در باب یمین سخن گفته‏اند.
«با»، «واو» و «تا» حروف قسم هستند که با اضافه شدن حروف یاد شده بر لفظ الله یا دیگر الفاظ مختص به خدا، مانند خالق و رازق و یا اسمهایی که اغلب برای خدا به کار می‏روند، از قبیل علیم و حکیم قسم منعقد می‏گردد.
اصل حروف قسم
بنابه گفته برخی، اصل حروف قسم با است که بر اسم ظاهر و مضمر در می‏آید؛ سپس واو که بر اسم ظاهر داخل می‏شود و در مرحله آخر تا که تنها بر لفظ جلاله؛الله در می‏آید و به ندرت بر غیر آن اضافه می‏شود، مانند ترب الکعبة و «تالرّحمان».
منعقد شدن قسم
حروفی که قسم با آنها منعقد می‏شود سه حرف یاد شده است. بنابه دیدگاه برخی، در صورت گفتن جمله اللَّهِ لَافعَلَنَّ کذا با حذف حرف قسم و مجرور خواندن لفظ اللَه و نیت قسم، قسم منعقد می‏گردد.

[ویکی فقه] حروف قسم (علوم قرآنی). حروف قسم، حروف ارتباط دهنده قسم به مقسم به است.
نقش حروف قسم، ایصال معنای قسم به مقسم به است. این حروف عبارتند از: ب؛ و؛ ت؛ ل؛ من.
اصل در حروف قسم
اصل در حروف قسم، حرف «ب» است و «و» بدل از «ب» است؛ چنان که «ت» بدل از «و». اما استعمال «ل» در قسم اندک است. لفظ «من» از ادوات قسم، به کسر میم و ضم و فتح آن استعمال می شود.
حروف قسم در قرآن
از میان پنج حرف فوق، فقط دو حرف «و» و «ت» در قرآن کریم برای قسم به کار رفته اند.