ابراهیم پاشا

لغت نامه دهخدا

ابراهیم پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) ابن محمدعلی. پسر ارشد محمدعلی پاشا، خدیو مصر. مولد او به سال 1200 یا 1204 هَ.ق. در آلبانی ( ارناودستان ). آنگاه که محمدعلی در مصر استقرار یافت او و برادرش طوسون را در 1219 به مصر خواست و در 1220 او را بگروگان به بابعالی فرستاد. ابراهیم در حیات پدر شجاعت و کفایتی عظیم ابراز کرد. در 1233 وهابیان را بشکست و درعیه را مسخر ساخته ابن سعود و فرزندان عبدالوهاب را دستگیر و به اسلامبول گسیل داشت و در 1239 در یونان مأمور جنگ موره گردیده فتنه آن ناحیت بنشاند، لیکن مخالفت دولت فرانسه و روس و انگلیس و فشار آنان به بابعالی او را به ترک یونان و عودت به مصر ناگزیر کرد. دراختلافاتی که میان محمدعلی پاشا و دربار عثمانی پدید آمد ابراهیم از جانب پدر فلسطین و شام را تصرف کرده در چندین میدان سپاه ترک را مغلوب و در 1248 دامنه فتوحات او تا شهر کوتاهیه کشید و در این وقت با شکستهای پیاپی عثمانیان انتقال سلطنت عثمانی بخاندان محمدعلی محقق می نمود اما چون دول اروپائی از تبدیل امپراطوری فرسوده و ضعیف عثمانی بدولتی قوی و جوان هراسناک بودند جمعاً بمخالفت برخاستند و او بواگذاری سوریه بعثمانی مجبور گشت و پس از آن برای معالجه سفری باروپا رفت و همه جا مورد احترام و تجلیل دول اروپا گردید. و در سال 1264 چند ماه پس از مرگ پدر درگذشت.
ابراهیم پاشا. [ اِ ] ( اِخ ) وزیر اعظم عثمانی. اصلاً مسیحی بود. در دوره ولیعهدی سلیمان قانونی او را اسیر کرده به حضور سلطان بردند و منظور نظر سلیمان گردیده رفته رفته بمناصب عدیده نائل آمد تا در 929 هَ.ق. بمقام صدارت رسید. او در جنگهای سلطان با مجار حاضر بود و در حمله ای که عثمانیان بزمان شاه طهماسب ( 940 ) بایران بردندشرکت کرد. و چون سلطان از قدرت و کفایت او هراسناک گشت بکشتن او فرمان داد و او را942 بقتل رسانیدند.

فرهنگ فارسی

پسر محمد علی پاشا خدیو مصر ( جل . ۱۲۶۴ ه . ق . / ۱۸۴۸ م . ف . همان سال ) وی در راس سپاهیان مصری مامور شکست یونانیان گردید( ۱۸۲۴ م . ) و سپس سوریه را فتح کرد ( ۱۸۳۱ م . )
وزیر اعظم عثمانی که اصلا مسیحی بود

دانشنامه آزاد فارسی

ابراهیم پاشا (۱۲۰۳ـ۱۲۶۴ق)
خدیو مصر (جمادی الثانی ۱۲۶۴ ـ ذیحجه ۱۲۶۴ ق) در ۱۲۲۰ ق به همراه برادرش طوسون به مصر آمد و در آن جا آموزش دید. در ۱۸ سالگی وارد ارتش شد و سرانجام به فرماندهی سپاه رسید. در ۱۲۳۱ ق در رأس سپاهی راهی حجاز و نجد و در ۱۲۴۷ق به شام فرستاده شد و این منطقه را به قلمرو مصر ملحق کرد . او سپاه عثمانی را که برای سرکوب وی آمده بودند، شکست داد و آن ها را تا نزدیکی استانبول تعقیب کرد و سرانجام با دخالت کشورهای اروپایی متوقف شد. هنگامی که براساس عهدنامۀ ۱۲۴۸ ق سوریه به مصر ملحق شد، امور آن به ابراهیم پاشا سپرده شد، اما درپی توافق عثمانی با انگلیس ، ابراهیم پاشا ناگزیر در ۱۲۵۶ ق سوریه را ترک کرد و به مصر بازگشت . در ۱۲۶۴ق پدرش محمدعلی پاشا از فرمانروایی مصر به نفع وی کناره گیری کرد، اما در حالی که هنوز یک سال از دوران فرمانروایی وی نگذشته و پدرش همچنان زنده بود، درگذشت .