معنی اریسی | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

اریسی. [ اَ سی ی ] ( ع ص ) کشاورز. زارع. اَریس. اِرّیس.

دانشنامه عمومی

اُریسی ( تلفظ:اُڑیسی - به زبان اوریه:ଓଡିଶୀ Oḍiśī ) که با نام اریسی نیز شناخته شده است یکی از هشت نوع رقص باستانی هند است. ریشه مکانی آن به ایالت اریسا در شرق هند برمی گردد. به گواه باستان شناسان، این رقص قدیمی ترین گونه رقص بازمانده هند است. در رساله باستانی ناتیا شاسترا از آن با نام هدرا - ماگادهی یاد شده است. براساس نقش برجستههای تپه اودایگیری ( در حوالی بهوبانشوار ) که به یک قرن پیش از تولد مسیح برمی گردد، می توان از قدمت این گونه رقص آگاه شد. این مکان موقوفه راج انگلیس بود، ولی پس از استقلال هند دوباره سازی شد. نکته متمایز این رقص به سایر گونه های رقص های باستانی هند، بر اهمت شیوه جای گیری بر پایه تریبهانگی ( به معنای شکست سه پاره ) است، که در حقیقت به معنای حرکت مجزای سر، سینه و لگن است و هم چنین طرز چهارچوب ایستادن ویژه آن که با عنوان چایوکا یا چوکا شناخته شده است که در حقیقت نشانه پردازی خداوندگار یاگاناث است. این گونه رقص با گونه های مختلف بهانگاها ( طرز ایستادن ) مشخصی می شود که شامل طرز قرار گرفتن پا و شکل گیری حالت ایستادن مانند مجسمه های هندی است. معروف ترین بهانگاها عبارتند از: بهانگا، آبانگا، آتیباهانگا و تریباهانگا.
اولین تصویر روشنی که از رقص ادیسی یافت شده است مربوط به غار مانچاپوری واقع در اودایاگیری است که مربوط به دوره امپراطوری خاراولا می شود. در این تصویر امپراتور خاراولا را به همراه دو ملکه دیده می شوند که در حال تماشای اجرای رقص تک نفره زن رقاص ادیسی را در محیط بارگاه هستند در حالیکه زنانی دیگر نیز در حال نواختن آلات موسیقی هستند. پس با این اوصاف می توان دریافت که ریشه این رقص مادی و زمینی است و جنبه پرستش روحانی خاستگاه آن نیست. بعدها، این رقص با فرهنگ معبد اریسا در هم آمیخت. این رقص با شروع مراسم از معبد یاگناث در پوری در معابد شایویته، وایشناویته و ساکتا در اریسا ادامه یافت. سنگ نبشتهای یافت شده است که بر اساس آن می توان دریافت که به خاطر دل بستگی دیوداسی کارپورسری به معابد بودایی، این رقص را به همراه مادر و مادربزرگش در آن مکان ها اجرا می کرده است. این نکته به ما نشان می دهد که آدیسی در ابتدا یک رقص درباری بوده است و بعدها در تمام مکان های مذهبی دین جین و هم چنین معابد بودایی اجرا شده است. این رقص ابتدا در معابد به عنوان یک شیوه عرضه دینی توسط ماهاریس انجام شد. تاریخ چه رقص ادیسی با مجسمه هایی که در غارهای رانیگومپ ها در اودایگیری ( اریسا ) مربوط به ۲ قرن پیش از میلاد مسیح یافت شده اند قابل پی گیری است. ادیسی به عنوان قدیمی ترین رقص باستانی که ریشه در سنت و آیین دارد شناخته می شود.