ابن فضلان
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
(شهرت احمد بن فضلان بن عباس) سیاح و فقیه مسلمانِ عصر خلیفه مقتدر عباسی (۲۹۵ـ۳۲۰ق). سفرنامۀ او از قدیمی ترین و بهترین گزارش های اولیه مسلمانان دربارۀ ترکان غز، و اقوام بلغار، خزر، و روس در آغاز قرن ۴ق است. ابن فضلان از موالی خلیفه بود. گویا در ۳۰۸ق و یا آغاز سال ۳۰۹ق، پادشاه بلغارها هیئتی را به بغداد فرستاد و از خلیفه برای مبارزه با خزران یهودی یاری خواست. خلیفه نیز هیئتی را که فقیه آن ابن فضلان بود روانۀ سرزمین بلغارها کرد. این هیئت در صفر ۳۰۹ق از طریق بخارا و خوارزم و دریاچۀ آرال و فلات اوست یورت و رودخانۀ یاییق به سواحل رود ولگا رسید. گزارش او از اقوامی که با آن ها روبه رو شده بود، در زمان خود از جهت مطالعۀ احوال قبایل بدوی ترک آسیای میانه و همچنین از جهت مطالعه دربارۀ تاریخ روس ها، خزرها و بلغارها، که در آن زمان نقشی اساسی در اوراسیا و اروپای شرقی داشتند، منحصر به فرد است.
