مزودرم

لغت نامه دهخدا

مزودرم. [ م ِ زُ دِ ] ( فرانسوی ، اِ ) برگه سوم و میانی جنین پس از دوران رشد کامل گاسترولا . ( از دایرة المعارف کیه ) ( از لاروس پزشکی ). برگه سومی که در جنین حیوانات پرسلولی [ باستثنای اسفنج ها و کیسه تنان ] پس از مرحله گاسترولا در بین اکتودرم و آندودرم بوجود می آید. ( از جانورشناسی فاطمی ) ( از وراثت دکتر خبیری ). برای آنکه پیدایش مزدورم را بدانیم نمو یک سلول تخم کم ذخیره یا آلِسیت مانند تخم توتیا را مورد مطالعه قرار میدهیم :درمرحله اول تخم بروش غیرمستقیم در سه سطح عمود بر یکدیگر تقسیم شده و هشت سلول مساوی بوجود می آورد که هر یک از این سلولها را بلاستومر نامند. این بلاستومرها باز هم تقسیمات را ادامه میدهند که تعداد زیادی سلولهای کوچک گرد هم بوجود می آید که حجم کلی این سلولها باندازه حجم اولیه سلول تخم است اجتماع این سلولها منظره میوه توت را دارد این مرحله را مرولا گویند. درمرحله دوم به تدریج سلولهای وسطی مرولا بطرف کناره ٔجنین متوجه میشوند و در میان آنها حفره ای بوجود می آید و جنین شکل یک کره توخالی را بخود میگیرد که در وسط آن مایعی آلبومین دار جمع میشود این مرحله را بلاستولا گویند و حفره داخلی آن حفره تقسیم یا بلاستوسل نامیده میشود و در این حالت سلولها مژک دار میشوند و جنین توتیا از غلاف خود خارج شده و میتواند در آب شناورگردد. در مرحله سوم در یکی از نقاط بلاستولا که قطب نامیه نامیده میشود فرورفتگی پیدا می شود و این فرورفتگی بدرون حفره تقسیم پیش میرود با این عمل فضای جدیدی درون جنین بوجود می آید که لوله گوارش جنین را میسازد و در این موقع جنین شبیه کیسه و جداره ای است که جداره خارجی را اکتودرم و جداره داخلی را آندودرم گویند و در این حالت جنین را جنین دو پوششی یا گاسترولا نامند. اهمیت مرحله گاسترولائی در اینجاست که تمام جانوران پرسلولی این مرحله را طی میکنند فقط شاخه هائی از جانوران پرسلولی پست ( مانند کیسه تنان و اسفنج ها ) تا خاتمه عمر در این مرحله باقی میمانندو در سلولهای آنها تکامل و تنوعی حاصل نمیشود. در مرحله چهارم بین اکتودرم و آندودرم بر اثر تقسیم سلولهای آندودرمی برگه سومی در جنین به نام مزودرم بوجود می آید این برگه به صورت پرده دو جداره ای است که یک جدار آن به اکتودرم می چسبد و سوماتوپلور را بوجود می آورد و جدار دیگر آن به آندودرم چسبیده اسپلانکنوپلور را بوجود می آورد و در وسط این دو جدار حفره ای تشکیل میشود که آن را حفره عمومی یا سلوم گویند. ( از وراثت دکتر خبیری ) ( از جانورشناسی فاطمی ). || قسمتی از ساختمان داخلی پوست ساقه های گیاهان علفی که بین طبقه چوب پنبه ( از خارج ) و آندودرم و استوانه مرکزی ( از داخل ) قرار گرفته است. ( از دایرة المعارف کیه ) ( از لاروس ).

فرهنگ معین

(مِ زُ دِ ) [ فر. ] (اِ. ) ۱ - لایة زایندة میانی جنین که بین روپوست و درون پوست قرار دارد و از آن بافت پیوندی و عضلات و استخوان ها و دستگاه ادراری - تناسلی و سیستم گردش خون پدید می آید، میان پوست . (فره ). ۲ - لایة میانی در پوشش خارجی خزه ها.

فرهنگ فارسی

برکه سوم و میانی جنین

دانشنامه عمومی

در تمام دوسوئیان ( جانوران دارای تقارن دوطرفه ) ، مزودرم ( به انگلیسی: Mesoderm ) ، یکی از سه لایه زایای اولیه در مراحل ابتدایی رویان می باشد. دو لایه دیگر اکتودرم ( لایه خارجی ) و اندودرم ( لایه داخلی ) اند به طوری که مزودرم بین آن دو لایه قرار می گیرد.
مزودرم این موارد را تشکیل می دهد: مزانشیم، مزوتلیوم، سلول های خونی غیر - اپی تلیالی و کوئلوموسیت ها. مزوتلیوم مرز بین کوئلوم ها را تشکیل می دهد. مزودرم در فرآیندی به نام میوژنز ( ماهیچه زایی ) ، ماهیچه ها و همچنین دیواره ( جداکنندگان عرضی ) و مزنتری ( جداکنندگان طولی ) را تشکیل داده؛ و همچنین بخشی از غدد جنسی ( یعنی غدد جنسی به غیر از گامت ها ) را تشکیل می دهد. میوژنز ( ماهیچه زایی ) عملکرد ویژه ای از مزانشیم می باشد.
مزودرم از بقیه رویان، از طریق پیام رسانی درون سلولی، و بعد از قطبش مزودرمی توسط مرکز سازمان دهنده، تمایز می یابد. موقعیت مرکز سازمان دهنده، به نوبه خود توسط برخی نواحی در بتا - کاتنین تعیین شده و توسط GSK - 3 از تجزیه شدن حفظ می گردد. بتا - کاتنین به عنوان کو - فاکتوری عمل می کند که فعالیت فاکتور رونویسی TCF3 را از سرکوب به حالت فعال کنندگی تغییر می دهد، این فعال سازی به نوبه خود در سنتز محصولات ژنی جهت تمایز مزودرمی و گاسترولاسیون، حیاتیست. به علاوه، مزودرم توانایی القاء رشد ساختارهای دیگری چون صفحهٔ عصبی را که پیش ساز دستگاه عصبیست، دارا می باشد.

ویکی واژه

لایة زایندة میانی جنین که بین روپوست و درون پوست قرار دارد و از آن بافت پیوندی و عضلات و استخوان‌ها و دستگاه ادراری - تناسلی و سیستم گردش خون پدید می‌آید، میان پوست. (فره)
لایة میانی در پوشش خارجی خزه‌ها.