زمین ساخت

فرهنگستان زبان و ادب

[زمین شناسی] ← علم زمین ساخت

دانشنامه عمومی

زمین ساخت یا تکتونیک ( Tectonics ) یکی از شاخه های زمین شناسی است که به مطالعهٔ تغییرشکل پوستهٔ زمین بر اثر تنش ها و کرنش های وارده در طول دوران های مختلف زمین شناسی می پردازد. هدف اصلی این رشته توجیه هندسه و نحوهٔ پیدایش سازه ها و ساختارهای زمین شناسی مانند طاقدیس ها، گسل ها، درزه ها و ناودیس هاست. از سوی دیگر، زمین ساخت به مطالعهٔ ساختار درونیِ زمین، چگونگی تشکیل رشته کوه ها، اقیانوس ها، زمین لرزه ها و دیگر رخدادهای سطح زمین می پردازد.
نظریهٔ تکتونیک صفحه ای، که به حرکت تکه های پوستهٔ زمین در ابعاد قاره ای می پردازد، بخشی از این شاخه است. از این دانش برای مطالعهٔ نحوهٔ رخداد زلزله، زمین شناسی مهندسی و مطالعهٔ مخازن نفت و گاز استفاده می شود.
مفهوم زمین ساخت همچنین برای گفت وگو دربارهٔ حرکت آهستهٔ صفحه ها به کار می رود، که در آن مورد به آن بیشتر زمین ساخت صفحه ای یا رانش قاره ای گفته می شود.
زمین ساخت همچنین به مباحث زلزله، صفحات قاره ای و پدیده هایی از این دست می پردازد.

دانشنامه آزاد فارسی

زمین ْساخْت (tectonics)
در زمین شناسی، مطالعۀ حرکات سنگ ها روی سطح زمین. در مقیاسی کوچک، زمین ساخت شامل چگونگی تشکیل چین ها و گسلهاست، اما در مقیاس بزرگ، زمین ساخت صفحه ایبه بررسی همۀ حرکات سطح زمین می پردازد.