رکاز

لغت نامه دهخدا

رکاز. [ رِ ] ( ع اِ ) مالی که حق سبحانه در کانها پیدا کرده. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از ناظم الاطباء ). آنچه خدای تعالی در کانها احداث و پایدار کرده. ج ، رِکزان و اَرکِزَة. ( از اقرب الموارد ). ج ، رکائز. ( منتهی الارب ). || مال پنهان کرده اهل جاهلیت در زمین. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). ج ، رکائز. ( منتهی الارب ). دفین جاهلیت. ( مفاتیح العلوم ). دفین اهل جاهلیت. ج ، رکزان و ارکزة. ( از اقرب الموارد ). || پاره های سیم و زردر کان. ج ، رَکائِز. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( ازآنندراج ). پاره های سیم و زر در معدن واحد آن رِکزَةاست و در حدیث است : «و فی الرکاز الخمس ». ( از اقرب الموارد ). گنج و خزانه که در زمین باشد. ( غیاث اللغات ) ( از ناظم الاطباء ). گنج. مالی که از زیر زمین یابند. ( دهار ) ( از تعریفات جرجانی ). در لغت این کلمه از رکز است و اینکه در شرع گویند: مال مرکوز تحت ارض ، اعم از آن است که آن مال بر حسب مشیت الهی در زیر زمین مدفون شده باشد یا با دست بشر دفینه تحت الارض باشد؛یعنی معدن طبیعی یا گنجینه مدفون ، چنانکه در درّالمختار ذکر کرده است. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). گنج.کنز. خزانه. دفینه. ( یادداشت مؤلف ). شرعاً مال مدفون در زیر زمین اعم از اینکه خالق یا مخلوق آن را نهاده باشد. ( از اقرب الموارد ) ( از تعریفات جرجانی ).

فرهنگ عمید

۱. آنچه در معدن نهفته است از طلا، نقره، و مانند آن.
۲. دفینه و گنج در زیرزمین.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بازگشت از سفر حج را رکاز به کسر راء می گویند.از عنوان یاد شده به مناسبت در باب نکاح و اطعمه و اشربه سخن گفته اند.
بازگشت از سفر حج و نیز مال پنهان درزمین، اعم از گنج و معدن را رکاز می گویند.
رکاز در روایت
منشأ کاربرد رکاز به معنای نخست در فقه، حدیثی نبوی با این مفاد است که ولیمه جز در پنج چیز نیست. یکی از آنها رکاز است.
ولیمه رکاز
ولیمه دادن هنگام بازگشت از سفر حج مستحب است.