معنی دایکندی | لغت یاب

دانشنامه آزاد فارسی

دایکُندی (ولایت) Daykundiیکی از ولایت های واقع در بخش غربی افغانستان. دایکندی در گذشته بخشی از ولایت اروزگان محسوب می شده که در تقسیمات جدید کشوری از سال 1381ش به عنوان یک ولایت مستقل در نظر گرفته شده است. جمعیت این ولایت 636 هزار نفر و غالباً هزاره هستند. این ولایت با اروزگان، هلمند، بامیان، غور و غزنی همسایه است. منطقه ی دایکندی بیشتر از 17 هزار کیلومتر مربع وسعت داشته و بیشتر آن کوهستانی است. این ولایت دارای آب و هوای نسبتا معتدل است. مرکز دایکندی، شهر نیلی 95هزار نفر جمعیت و 780 کیلومتر مربع وسعت دارد. اولین شهردار زن تاریخ افغانستان (عذرا جعفری) در این شهر از سوی دولت منصوب شد. کشاورزی و دامپروری شغل اصلی مردمان دایکندی را تشکیل می دهد. جو، گندم، سیب، زردآلو و بادام از محصولات این ولایت هستند که در بین آن ها بادام این منطقه از شهرت خاصی برخوردار است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] دایکُندی شاخه بزرگی از قوم هَزاره در افغانستان است که همگی شیعه و فارس زبان با گویش هزارگی هستند. سرزمین بومی این قبیله در دره ها و کوهپایه های کوهستان مرکزی افغانستان، بخشی از هزارستان است که با قبایل دای زَنگی (بامیان)، دای چوپان(اُرُزگان و هِلمند) و اَیماق(غور) همسایه اند. پیش از کشتار هزاره ها توسط عبدالرحمن، میرها و بیگ ها این منطقه را نیمه مستقل اداره می کردند. دولت بیگ مشهورترین حاکم دایکندی، هم زمان با شاه عباس صفوی بوده است. دایکندی پس از آن بسیاری از افراد و زمین های خود را از دست داد. دایکندی سپس تحت تقسیمات حکومت کلان دای زنگی قرار گرفت و مدتی را نیز در قالب یک وُلُسوالی در ولایت ارزگان قرار گرفت. در ۱۳۸۴ش دایکندی به عنوان یک ولایت، مستقل شد.
اولین فعالیت مدارس علمیه در منطقه سنگ تخت در اوایل قرن حاضر (چهاردهم) توسط روحانیون درس خوانده در مشهد و نجف آغاز گشت. خُسروی، صادقی نیلی، یوسف واعظی و سَرور دانش از مشهورترین روحانیون این منطقه هستند.
در گذشته، نظام ارباب و رعیتی در این قبیله حاکم بود. کشاورزی و مال داری شغل بیشتر مردم دایکندی است. زمین های حاصل خیز و منابع آبی اندک است. اکنون ولایت دایکندی دچار فقر، بیکاری و پایین بودن امکانات بهداشتی، تحصیلی و امنیت است.