متمم

لغت نامه دهخدا

متمم. [ م ُ م َ ] ( ع ص ) تمام و کامل. || درست. ( ناظم الاطباء ).
متمم. [ م ُ ت َم ْ م َ ] ( ع ص ) تمام در تمام. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ).
متمم. [ م ُ ت َم ْ م ِ ] ( ع ص ) تمام کننده. ( غیاث ) ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ). تمام کننده و به انجام رساننده و کامل کننده. ( از ناظم الاطباء ). مکمل. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). ج ، متممات. ( آنندراج ) ( غیاث ). || شکافته و چاک شده. ( ناظم الاطباء ). متکسر. ( از ذیل اقرب الموارد ). || در اصطلاح عروض آن بود که در مصراع اول ، به سببی زیادتر بود. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). || آنچه جز دو رکن اصلی جمله ( فاعل و فعل یا مسند و مسندالیه )، در بیشتر فائده دادن جمله بکار برند چون مفعول ، انواع قید و صفت و غیره. || به اصطلاح هندسه تمام کننده دایره. ( ناظم الاطباء ). هر شکلی که شکل دیگر بدان تمام شود. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).
- متمم زاویه ؛ دو زاویه را هنگامی متمم گویند که مجاور باشند ومجموع آن دوزاویه مساوی 90 درجه باشد. پس متمم زاویه 25 درجه و 36 دقیقه برابر است با 64 درجه و 24 دقیقه.
- متمم عدد ؛ در علم حساب تفاضل آن عدداست از توان ده بلافاصله بزرگتر از آن عدد و به عبارت دیگر عددی است که چون بر عدد مورد نظر افزوده شود نزدیکترین توان ده به آن عدد بدست آید مثلاً متمم عدد95 عدد 5 و متمم عدد 980 عدد 20 و متمم عدد 3 عدد 7و متمم عدد 659 عدد 341 است.
- متمم مجموعه ؛ رجوع به مجموعه ( اصطلاح ریاضی ) شود.
|| ضمیمه. تکمله : متمم قانون اساسی. || هلاک کننده. || اتلاف کننده. || کسی که شتاب میکند در کشتن شخص مجروح. || کسی که آویزان میکند تعویذ را بگردن کودک جهت محافظت از سحر و جادو. ( ناظم الاطباء ). || آن که حصه تیر قمار را به مردم میدهد. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( از ذیل اقرب الموارد ). || آن که داو او در قمار بارها برآید پس او گوشت حصه خود را بمساکین دهد، یا آن که بقیه گوشت حصه های گوشت جزور را که ناقص بود کامل گرداند. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). کسی که تیر قمار وی مکرر داو آورد و ببرد و گوشت حصه خود را به مردمان درویش دهد و یا آن که با آن حصه کامل کند حصه های گوشت جزور را که ناقص بود. ( ناظم الاطباء ).
متمم. [ م ُ ت َم ْ م َ ] ( اِخ ) ابن نویرةبن جمرةبن شداد الیربوعی التمیمی ، مکنی به ابونهشل شاعر بزرگ و صحابی و از اشراف قوم خویش بوده است و در دوران جاهلیت و اسلام شهرت داشت. مردی کوتاه قد و اعور بود و شعر او که در مرثیه برادرش «مالک » سروده مشهور است. او در زمان عمر در مدینه اقامت داشت. ( از اعلام زرکلی ). رجوع به تاریخ اسلام چ فیاض ص 120 و عقدالفرید ج 1 ص 93 و 337 و ج 3 ص 297 و 216 و ج 6 ص 50 و 56 و 94 و شدالازار ص 9 و عیون الاخبار ج 1 ص 274 و ج 4 ص 31 شود.

فرهنگ معین

(مُ تَ مِّ ) [ ع . ] (اِفا. ) ۱ - تمام کنندة چیزی ، کامل کننده . ۲ - در دستور زبان کلمه ای که همراه حرف اضافه می آید و به فعل یا به صفت نسبت داده می شود. ۳ - در ریاضی به هر یک از دو زاویه ای که مجموع اندازه های آن ۹٠ درجه باشد. ۴ - دنباله ، بقیه .

فرهنگ عمید

۱. آنچه باعث تکمیل و تمام شدن چیز دیگر باشد، تمام کننده، کامل کننده.
۲. نوشتۀ کوتاهی که به اصل یک متن اضافه می شود، ضمیمه، پیوست.
۳. (ادبی ) در دستور زبان، کلمه ای که پس ازحرف اضافه قرار دارد، مفعول غیر صریح.
۴. بقیه، باقی مانده.

فرهنگ فارسی

تمام کننده، کامل کننده، چیزی که باعث تکمیل وتمام شدن چیزدیگرباشد
( اسم ) ۱ - تمام کننده کامل کننده ۲ - تکمله ضمیمه : متمم قانون اساسی ایران . یا عدد متمم . حاصل ضرب جذر های دو مربع را گویند . ۴ - هر گاه مسند یا مسندالیه مضاف یا موصوف باشند صفت و مضاف الیه را متمم گویند و در این صورت دو کلمه یا بیشتر در حکم یک کلمه است و جزو اول بجزو دوم تمام میشود . توضیح ۱ ممکن است مسندالیه و مسند هر دو یا یکی از آنها دارای متمم باشد : مرد دانشمند همه جا ارجمند است . استاد ما مردی دانشمند است : مرا بعلت بیگانی ز خویش مران که دوستان وفادار بهتر از خویشند . ( سعدی ) توضیح ۲ گاه یک مسند یا یک مسندالیه دارای چند متمم باشد و این در صورتی است که مضاف الیه یا صفتهای متوالی بدنبال یکدیگر در آمده باشند : هوای شهر اصفهان خوبست دوست مهربان وفادار با برادر برابر است .

دانشنامه عمومی

متمم (نظریه مجموعه ها). در نظریه مجموعه ها، متمم ( به انگلیسی: Complement ) یک مجموعه، عناصری هستند که در آن مجموعه قرار ندارند.
متمم مجموعه ای مثل را، اغلب به صورت A c ( یا A ′ ) می نویسند.
زمانی که تمام مجموعه های مورد نظر را به صورت زیرمجموعه هایی از مجموعه دلخواهی چون U در نظر بگیرند، متمم مطلق ، برابر است با مجموعه تمام عناصری که درون U خواهد بود ولی در قرار ندارند.
همچنین متمم نسبی نسبت به B را تفاضل مجموعه ای B و ( یا تفاضل A از B ) نامیده و به صورت B ∖ A نوشته که به معنای اعضایی از B اند که در قرار نداشته باشند.
در واقع در یک محیط مشخص و فرضی مثل شکل مقابل، اگر دایره قرمز رنگ را A در نظر بگیریم، آنگاه هر چیزی که در خارج از دایره قرمز رنگ، یا فضای سفید رنگ قرار بگیرد B نامیده می شود، به اینصورت فضای سفید را متمم فضای قرمز در نظر میگیریم. در این مثال B متمم A است.
برای مثال اگر مجموعه مرجع، مجموعه اعداد حقیقی و مجموعه A مجموعه اعداد طبیعی باشد؛ بنابراین متمم آن همه اعضای مرجع به جز اعضای مجموعه A تعریف می شود یا به زبان ریاضی می توان نوشت *R - A=A
↑ "Complement ( set ) Definition ( Illustrated Mathematics Dictionary ) ". www. mathsisfun. com. Retrieved 2020 - 09 - 04. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ "Compendium of Mathematical Symbols". Math Vault ( به انگلیسی ) . 2020 - 03 - 01. Retrieved 2020 - 09 - 04. ↑ "Complement and Set Difference". web. mnstate. edu. Archived from the original on 23 January 2021. Retrieved 2020 - 09 - 04.
• مشارکت کنندگان ویکی پدیا. «Complement ( Set Theory ) ». در دانشنامهٔ ویکی پدیای انگلیسی، بازبینی شده در ۲۹ مهٔ ۲۰۲۱.

دانشنامه آزاد فارسی

متمم (دستور زبان). مُتَمِّم (دستور زبان)
در اصطلاح دستور زبان، اسم یا گروه اسمی که پس از حرف اضافه بیاید و وابستۀ یکی از اجزای جمله شود. متمم ممکن است متعلق به فعل جمله باشد مثلِ گروهِ «برادرم» در جملۀ «من قلمم را به برادرم بخشیدم». اسم و صفت تفضیلی هم می توانند متمم بگیرند. مثلِ «مدرسه» و «من» در گروه های «فرار از مدرسه» و «بزرگ تر از من».
متمم (ریاضیات). مُتَمِّم (ریاضیات)(complement)
در ریاضیات، مجموعۀ عضوهای مجموعه ای عامکه در مجموعۀ موردنظر عضویت ندارند. مثلاً اگر مجموعۀ عام مجموعۀ همۀ عددهای صحیح، و مجموعۀ مورد نظر ما مجموعۀ همۀ عددهای زوجباشد، متمم مجموعۀ اخیر مجموعۀ همۀ عددهای فرداست.