معنی حیض | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

حیض. [ ح َ ] ( ع اِمص ) بی نمازی زن. ( ناظم الاطباء ). بی نمازی زنان : قیل و منه الحوض لان الماء یسیل الیه. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). عادت. قاعدگی. حیض خونی است که غالباًدر هر ماه چند روزی از رحم زنها خارج میشود و زن رادر موقع دیدن خون حیض حائض گویند. خون حیض در بیشتراوقات غلیظ و گرم و برنگ سیاه یا سرخ است و با فشارو کمی سوزش بیرون می آید. مدت حیض کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نمیشود. رجوع به توضیح المسائل آیت اﷲ بروجردی و ذخیرةالعباد آیت اﷲ فیض شود :
طمع حیض مرد است و من میبرم سر
طمع را کز اهل سخا میگریزم.خاقانی.نه مه غذای فرزند از خون حیض باشد
پس آبله برآردصورت کند مجدّر.خاقانی.|| ( مص ) بی نمازی شدن زن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). محیض. مُحاض. ( منتهی الارب ). || خارج شدن چیزی چون خون از درخت سمره. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
- حَیض ِسفید ؛ کنایه از منی. ( آنندراج ) :
بس که حیض سفید میریزد
گنده تر ازکس است شلوارم.باقر کاشی.- حیض عروس رز ؛ کنایه از شراب انگوری. ( آنندراج ) ( برهان قاطع ) :
گفتم پسندد داورم کز فیض عقلی بگذرم
حیض عروس رز خورم در حوض ترسا داشته.خاقانی.- حیض گل ؛ کنایه از خنده گل. ( آنندراج ) ( مجموعه مترادفات ):
روی زر از صورت خواری بشست
حیض گل از ابر بهاری بشست.نظامی.
حیض. [ ح ِ ی َ ] ( ع اِ ) ج ِ حیضَة،بی نمازی زنان. ( منتهی الارب ).
حیض. [ ح ُی ْ ی َ ] ( ع ص ) ج ِ حائض. ( منتهی الارب ).

فرهنگ معین

(حِ ) [ ع . ] (مص ل . ) عادت ماهانه زنان .

فرهنگ فارسی

بی نمازشدن زن، خارج شدن خون ازرحم زن ماهی یک مرتبه
۱ - ( مصدر ) خروج خون از زن هر ماه یک بار بمدت چند روز متوالی قاعده شدن زن . ۲ - ( اسم ) قاعدگی بی نمازی زن عادت .
حائض .

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:عادت ماهانه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حیض، به خونی معروف،از رحم زن بیرون می آید،گفته می شود.
حیض در کلمات بسیاری از فقها به خونی که پس از بلوغ، به صورت عادت ماهانه، در ایامی خاص از رحم زن بیرون می آید، تعریف شده است. تعریف یاد شده بنابر تصریح برخی، معنای لغوی و شرعی حیض است. بنابر این، حیض، اسم برای خون یاد شده است. لیکن برخی، آن را اسم معنا (مصدر) دانسته و به جریان خون مخصوص یا گرد آمدن خون در رحم و یا خروج آن از رحم تعریف کرده اند. در کلمات بسیاری از لغویان نیز حیض به سیلان و جاری شدن معنا شده است.صحّت اضافه خون به حیض و اطلاق خون حیض نیز مؤید اسم معنا بودن آن است. البته ثمره ای بر این اختلاف مفهومی مترتّب نیست.
نامهای دیگر حیض
از حیض به طَمث، قرء و محیض نیز تعبیر می شود و به زنی که در حالت حیض است حائض می گویند.
کاربردعنوان حیض درفقه
جایگاه اصلی این عنوان باب طهارت است؛ لیکن به مناسبت در برخی ابواب دیگر، نظیر صلات، صوم، اعتکاف، حج، حجر و کفارات نیز از آن سخن گفته اند.
ویژگیهای خون حیض
...
[ویکی شیعه] حیض، قاعدگی، یا عادت ماهیانه، به جاری شدن خون حیض از رحم بانوان از دوران بلوغ تا یائسگی گفته می شود که به طور معمول بین ۵ تا ۷ روز طول می کشد. زن در این مدت «حائض» بوده و احکام فقهی ویژه ای دارد، از جمله حرام بودن کارهای مشروط به طهارت.
قرآن خون حیض را نوعی اذیت و رنج معرفی کرده و آمیزش جنسی در این شرایط را ممنوع کرده است. پس از پایان عادت ماهیانه، غسل حیض برای برخی کارها واجب می شود.
از مجرای رحم زن ممکن است خون های متفاوتی با احکام متفاوت خارج شود: خون ناشی از زخم، خون ناشی از زایمان (نِفاس)، خون استحاضه و خون حیض. خون حیض معمولا تیره رنگ و غلیظ است.
[ویکی الکتاب] معنی لَمْ یَحِضْنَ: هرگز حیض(عادت ماهیانه) ندیده
معنی ضَحِکَتْ: حیض شد (در عبارت "فَضَحِکَتْ فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ "این حیض شدن نشانهای بود که باعث میشد همسر ابراهیم (علیهالسلام) زودتر بشارت را باور کند و بپذیرد و خود معجزهای بود که دل او را آماده میکرد به اینکه به راستی و درستی بشارت آنان اذعان کند)
معنی قُرُوَءٍ: پاک شدنها از حیض - حیضها(قروء جمع قرء است ، و قرء لفظی است که هم معنای حیض را میدهد ، و هم معنای پاکی از آنرا ، بطوری که گفتهاند ، از واژههائی است که دو معنای ضد هم دارد ، چیزی که هست معنای اصلی آن جمع است ، اما نه هر جمعی ، بلکه جمعی که دگرگونگی و ت...
معنی یَئِسْنَ: آن زنان مأیوس شدند (یئسن من المحیض : یائسه شدند (دیگر عادت ماهانه ندارند-از حیض دیدن مآیوس شدند) .عبارت "وَﭐللَّائِی یَئِسْنَ مِنَ ﭐلْمَحِیضِ مِن نِّسَائِکُمْ إِنِ ﭐرْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلَاثَةُ أَشْهُرٍ " یعنی:آن زنانی که از حیض یائسه میشوند ،...
معنی مَحِیضِ: عادت ماهیانه زنان - حیض- قائدگی (چرخهٔ قاعدگی یا سیکل قاعدگی در واقع تغییرات فیزیولوژیکی است که در زنان بارور جهت تولیدمثل جنسی رخ می دهد و هر ماه یک تخمک بالغ شده و آمادهٔ تشکیل جنین می شود. در این مدت به تدریج بافت رحم نیز آمادهٔ نگهداری جنین می شو...
تکرار در قرآن: ۴(بار)
[ویکی فقه] حیض (ابهام زدایی). واژه حیض ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • حیض (فقه)، یکی از اصطلاحات به کار رفته در فقه، به معنای خون خاص خارج شونده از رحم جنس مؤنث در ایام خاص• حیض (فقه قرآنی)، یکی از اصطلاحات به کار رفته در قرآن، به معنای خون خاص خارج شونده از رحم جنس مؤنث در ایام خاص
...
[ویکی فقه] حیض (فقه قرآنی). "حیض" خون سیاه و غلیظی است که هنگام بلوغ زن، غالباً همراه با سوزش و حرارت، از رحم وی خارج میشود که به تناسب طبیعت وی در زمانهای بعد، به صورت عادت (ماهانه) درمی آید.
"حیض" در اصل به معنی جمع شدن خون
مجمع البحرین ، ج ۴، ص۲۰۲.
واژه "حیض" در قرآن به کار نرفته، ولی مشتق آن به صورت مصدر (محیض)
بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.
خداوند متعال در این باره می فرماید:
«وَ یسئَلُونَکَ عَنِ الْمَحِیضِ قُلْ هُوَ أَذًی...»
بقره/سوره۲، آیه۲۲۲.
...
[ویکی فقه] حیض (فقه). حیض، به خونى معروف،از رحم زن بیرون می آید،گفته می شود.
حیض در کلمات بسیارى از فقها به خونى که پس از بلوغ، به صورت عادت ماهانه، در ایامى خاص از رحم زن بیرون مى آید، تعریف شده است. تعریف یاد شده بنابر تصریح برخى، معنای لغوی و شرعی حیض است. بنابر این، حیض، اسم براى خون یاد شده است.
جواهر الکلام، ج۳، ص ۱۳۵.
از حیض به طَمث، قرء و محیض نیز تعبیر مى شود
مفتاح الکرامة، ج۲، ص ۵۶۵.
جایگاه اصلى این عنوان باب طهارت است؛ لیکن به مناسبت در برخى ابواب دیگر، نظیر صلات، صوم، اعتکاف، حج، حجر و کفارات نیز از آن سخن گفته اند.
ویژگیهای خون حیض
...
[ویکی فقه] حیض (قرآن). سیلان دم از درون رحم زن را حیض گویند.
حیض در لغت به معنای سیلان خفیف از درون شیء است؛ مانند سیلان صمغ از درون درخت، به همین مناسبت سیلان دم از درون رحم زن را حیض گویند؛ و در اصطلاح فقهی حیض، خون سیاه غلیظی است که غالبا همراه با سوزش و حرارت، هنگام بلوغ زن از رحم وی خارج می شود که به تناسب طبیعت وی در زمان های بعد، به صورت عادت ماهانه درمی آید.
حیض در قرآن
درباره حیض از اصطلاحات «محیض» و «قروء» در قرآن مجید استفاده شده است.
← المحیض
۱. ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۳۲۹.
...