صادرات

لغت نامه دهخدا

صادرات. [ دِ ] ( ع ص ، اِ ) ج ِ صادرة. مقابل واردات. || در تداول علمای اقتصاد و بازرگانان ، کالاهائی است که از نقطه ای به نقطه دیگر و مخصوصاً از کشوری به کشور دیگر فرستاده شود.
صادرات ایران : از مقایسه صادرات ایران در عصر حاضر با عصر قدیم مشاهده میشود که ارقام صادراتی کشور نه تنها ترقی نکرده بلکه تنزل فاحشی در آن پیدا شده است. امروز ایران جزء کشورهائی است که برای ممالک طبقه اول مواد اولیه تولید میکند، ولی در زمان قدیم ، یعنی از عهد هخامنشیان و اشکانیان کشوری تجارتی و صنعتی بوده است که مصنوعات فلزی و منسوجات آن در کشورهای دیگر مشتری داشته. پس از استیلای عرب نیز رونق تجارتی این کشور از میان نرفت و تجار ایرانی مصنوعات کشور خود را در شهرهای مهم اسلامی به فروش میرسانیدند. در حمله مغول تجارت ایران نیز لطمه فراوان دید و از عهد صفویه که اروپا در شاهراه تمدن و ترقی مادی افتاد بازارهای ایران در این ممالک ازدست رفت. اینک برای مقایسه صادرات ایران در قدیم وعصر حاضر تاریخچه ای از صادرات کشور در طول تاریخ درج میشود:
صادرات ایران قبل از هخامنشی : در ایران قدیم یعنی سالها پیش از قرن ششم میلادی در بلخ و سغد و هرات تمدن درخشنده ای وجود داشته و صنعتگران ایرانی در ساختن زیورهای طلا و نقره و فلزات دیگر ماهر بوده اند. در اوستا از زره طلا، کمر طلا، جام طلا یا نقره ، نعل اسب ، لباس پشمی ، گلیم و پوستین و عرابه ها که با طلا زینت شده است و همچنین ظروف برنجی و گلی نام رفته است که طبعاً بعض این مصنوعات درخارج از کشورمشتری داشته است.
عهد هخامنشی : در این دوره امتعه و مال التجاره هائی در نقاط مختلف کشور وجود داشته که نویسندگان عهد قدیم از آن یاد کرده اند، مانند: مس ، سرب ، نقره ، لاجورد در آذربایجان ، شمشاد، آهن در گیلان ، لاجورد در دماوند، مس در دامغان ، فیروزه در خراسان ، مس و سرب و فلزات دیگر در باختر، طلا در ماوراء سیحون ، اسب های ممتاز و قالی در همدان و گروس ، مس و آهن در مغرب دریاچه ارمی ، قیر و نفت و موم معدنی در خوزستان ، مس ، سرب ، نقره در پارس و بختیاری ، مروارید وصدف در خلیج فارس و بحر عمان ، خاک طلا، ادویه ، عطریات ، پنبه ، شاخ کرگدن ، فیل ، عاج ، عود، صندل ، فوفل ، آبنوس در هندوستان ، مس ، سرب ، ابزار فلزی در ارمنستان و کاپادوکیه ، طلا، شمشاد در کلخید، آلات و ابزار فلزی ، اسلحه ، منسوجات ، منبت کاری ، ملیله دوزی و غیره در آسور،قالی ، کاشیهای قیمتی ، اشیاء زرگری ، منسوجات ، افسنطین ، قیر، شترمرغ ، درنا در کلده ، ظروف طلا و مجسمه های فلزّی در لیدیّه ، آلات و ادوات آهنگری در یونیه ( ولایت ینیان )، اسبهای ممتاز و اشیاء نقره و عطریات در کیلیکه ، رنگ ارغوان ، شیشه ، بلورآلات و چوب سدر در فینیقیه ، منسوجات کتانی ، شیشه آلات ، بلور معدنی ، کاغذ حصیری در مصر، عاج ، چوب های قیمتی ، طلا، بلور معدنی در حبشه ، کندر، دارچین ، زغال اخته ، بلسان ، لادن ، مُرّ مَکّی در عربستان. ( ایران باستان ج 2 صص 1511 - 1512 ).

فرهنگ معین

( ~ . ) [ ع . ] جِ صادره . ۱ - آن چه از محلی خارج کنند و به جایی دیگر فرستند. ۲ - کالایی که از کشوری به کشور دیگر ارسال شود.

فرهنگ عمید

۱. [مقابلِ واردات] (اقتصاد ) کالاهایی که از کشوری به کشور دیگر فرستاده می شود.
۲. [جمعِ صادَرة] [قدیمی] = صادر

فرهنگ فارسی

جمع صادره ۱ - آنچه از محلی خارج کنند و به جای دیگر فرستند . ۲ - کالاهایی که از کشوری به کشوری دیگر ارسال شود مقابل واردات .

دانشنامه عمومی

در بازرگانی بین المللی، صادرات ( به انگلیسی: Export ) کالا یا خدماتی است که در یک کشور تولید می شود و به کشور دیگری فروخته می شود. فروشنده این کالاها و خدمات یک صادرکننده است. خریدار خارجی واردکننده است.
موانع صادرات به چهار دسته بزرگ تقسیم می شوند: انگیزشی، اطلاعاتی، عملیاتی / مبتنی بر منابع و دانش.
موانع تجاری عبارتند از قوانین، مقررات، سیاست ها یا رویه های دولت که محصولات داخلی را از رقابت خارجی محافظت می کند. در حالی که شیوه های محدود کننده تجارت بعضی اوقات تأثیر مشابهی دارند، اما معمولاً به عنوان موانع تجاری در نظر گرفته نمی شوند. متداول ترین موانع تجارت خارجی اقدامات و سیاست های تحمیل شده توسط دولت است که مبادلات بین المللی کالا و خدمات را محدود کرده، یا از آن جلوگیری و ممانعت می کند.
موافقت نامه های بین المللی تجارت و انتقال انواع خاصی از کالاها و اطلاعات را محدود می کند، به عنوان مثال کالاهای مرتبط با سلاح های کشتار جمعی، ارتباطات از راه دور پیشرفته، اسلحه و ابزارهای شکنجه و همچنین برخی از آثار هنری و باستانی. برای مثال:
• گروه تأمین کنندگان هسته ای ( NSG ) تجارت سلاح هسته ای و کالاهای مرتبط را محدود می کند ( ۴۵ کشور عضو دارد ) .
• گروه استرالیا تجارت سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی و کالاهای همراه را محدود می کند ( ۳۹ کشور ) .
• رژیم کنترل فناوری موشکی تجارت تحویل سلاح های کشتار جمعی را محدود می کند. ( ۳۵ کشور ) .
• توافق نامه واسنار تجارت تسلیحات متعارف و تحولات فناوری را محدود می کند. ( ۴۰ کشور ) .
تعرفه مالیاتی است که برای کالای خاص یا مجموعه کالاهای صادر شده یا وارد شده به یک کشور ایجاد می شود و مانعی اقتصادی در تجارت ایجاد می کند. زمانی که تولیدکنندگان داخلی در رقابت با کالاهای وارداتی مشکل داشته باشند ممکن است از تعرفه استفاده شود.
برخی از صنایع از حفاظتی برخوردار می شوند که تأثیر مشابهی با یارانه ها دارد. تعرفه ها انگیزه های صنعت را برای تولید سریعتر، ارزان تر و با کارایی بیشتر کاهش می دهند و باعث کاهش رقابت صنایع می شوند.
دلیل سوم استفاده از تعرفه جلوگیری از دامپینگ است. دامپینگ روشی است که یک تولیدکننده کالای خود را با ضرر صادر می کند تا رقبای نوپا یا با توان مالی ضعیف تر را ورشکسته کند، و برای خود یک بازار انحصاری ایجاد کند. حالت دیگر دامپینگ زمانی است که صادرکننده قیمت کالای خود را در بازار صادرات نسبت به بازار داخلی کمتر قرار می دهد. هدف و نتیجه مورد انتظار از تعرفه ها تشویق مردم به استفاده از کالاهای داخلی به جای کالاهای معادل خارجی است.