لغت نامه دهخدا
چه فرمایی که از ظلم یهودی
گریزم بر در دیر سکوبا.خاقانی.مسیحم که گاه از یهودی هراسم
گه از راهب هرزه لا می گریزم.خاقانی.- یهودی را وارد بغداد کردن ؛ دستار بر سر گبر نهادن. ( امثال و حکم دهخدا ).
- یهودی شدن ؛تهود. به دین حضرت موسی درآمدن. ( یادداشت مؤلف ).
- یهودی فش ؛ یهودی رنگ. به رنگ یهود. کنایه است از زردرنگ به سبب پاره زردرنگی که یهودیان برای تمیز از دیگران بر دوش می دوختند :
آن شمع یهودی فش بس زود سیه دل شد
اعجاز مسیحش نه در بار به صبح اندر.خاقانی.- یهودی فعل ؛ یهودی کردار. یهودی صفت :
مرا مشتی یهودی فعل خصمند
چو عیسی ترسم از طعن مفاجا.خاقانی.- یهودی گمان ؛ که پنداری چون یهودیان دارد. بدگمان. آنکه گمان بد در حق کسی دارد، به مناسبت اتهام و گمان بدی که یهود در حق حضرت مریم داشتند :
خاطر خاقانی و مریم یکی ست
وین جهلا جمله یهودی گمان.خاقانی.- یهودی مذهب ؛ که مذهب یهودی دارد. که به دین کلیمی متدین است. آنکه پیرو دین حضرت موسی است :
از علی نسبت کنم اما یهودی مذهبم
در زمین دعوی کنم اما اثیری گوهرم.خاقانی.- امثال :
یهودی چون فقیر شود به حسابهای کهنه رجوع کند. ( امثال و حکم دهخدا ).
یهودی دعایش را ( یا طلسمش را ) آورده است ؛ پس از مبغوض بودن در نزد کسی اینک بار دیگر محبوب شده است. ( از امثال و حکم دهخدا ).
|| گاهی به آدم جبان و ترسو و مردنی و کم دل و جرأت بر سبیل تحقیر گفته می شود. ( فرهنگ لغات عامیانه ). || ( حامص ) جهودی. یهود بودن. متدین به دین حضرت موسی بودن : تو را با یهودی و مسلمانی او چه کار. ( یادداشت مؤلف ).
یهودی. [ ی َ ] ( اِخ ) احمدبن محمدبن عبدالکریم وزان جرجانی یهودی ، مکنی به ابومحمد. از محدثان بود. در باب الیهود منزل داشت ، از این رو بدان نام موسوم گشت. وی در صف الغزالین مسجد داشت و از ابوالاشعب احمدبن مقدام و جز وی روایت کرد وابوبکر اسماعیلی و ابواحمدبن عدی از او روایت دارند. او به سال 307 هَ. ق. درگذشت. ( از لباب الانساب ).
