لغت نامه دهخدا
گفت هذا لمن یموت کثیر.سنائی.- آب کثیر ؛ آب کُر. آبی که مقدار آن به وزن یا به مساحت به موجب اخبار متعدد صحیح ثابت گردیده است. مقابل آب قلیل و آن آبی است که کمتر از کُر است. ( از شرح تبصره علامه ج 1 ص 5 و 6 ). و رجوع به کُر شود.
- زمان کثیر ؛ مدت بسیار طولانی. ( ناظم الاطباء ).
- قلیل و کثیر ؛ کم و زیاد. ( ناظم الاطباء ). کم و بیش. اندک و بسیار : در جمله رجالان و قودکشان مرد منهی را پوشیده فرستادند که بر دست این قاصدان قلیل و کثیر هر چه رود باز نماید. ( تاریخ بیهقی ). گفت [ معتصم ] جز آن نشناسم که تو [ احمدبن ابی داود ] هم اکنون بنزدیک افشین روی... البته بقلیل و کثیر از من هیچ پیغامی ندهی. ( تاریخ بیهقی ).
زان جمال و بها که بود ترا
نیست با تو کنون قلیل و کثیر.ناصرخسرو.- کثیرالاحسان ؛ منعم و صاحب کرم و جود. ( ناظم الاطباء ).
- کثیرالجهاد ؛ جنگجو. نبردآزما. شجاع. پهلوان. ( ناظم الاطباء ).
- کثیرالخیر ؛ نیکوکار. ( ناظم الاطباء ).
- کثیرالضرر ؛ مضر و موذی و مفسد. ( ناظم الاطباء ).
- || زهردار. ( ناظم الاطباء ).
- کثیرالعُقَد ؛ پرگره. ( یادداشت مؤلف ).
- کثیرالنوال ؛ منعم و صاحب جود و کرم. ( ناظم الاطباء ).
- کثیر و قلیل ؛ کم و بیش. کم و زیاد. قلیل و کثیر :
چه بکار اینت چون ز مشکلها
آگهی نیستت کثیر و قلیل.ناصرخسرو.و رجوع به قلیل و کثیر شود.
|| مثمر و باردار. ( ناظم الاطباء ).
کثیر. [ ک َ ] ( ع اِ ) بسیاری و فراوانی یقال الکثیر ضر و القلیل نفع؛ بسیاری و فراوانی زیان می رساند و نقصان و کمی سود می رساند. ( ناظم الاطباء ).
