لغت نامه دهخدا
هر دو از هیبت و هبت به دووقت
همچو گل خاضع و چو مل جبار.خاقانی. || در اصطلاح علم فتوت ، بخشیدن کبیر است رفیق را به کبیری دیگر و بعضی این معنی جایز نداشته اند، چه تصرف است در حُر. ( نفائس الفنون ص 197 ). رجوع به مدخل های کبیر و رفیق شود.
- دریاهبت ؛ کسی که بخشش و عطایش فراوان باشد. آن کس که در بخشش چون دریاست :
دریاهبتی و کوه هیبت
کز ذات تو این و آن ببینم.خاقانی.
هبت. [ هََ ] ( ع مص ) زدن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). زدن ، یا زدن با شمشیر که منجر به قتل شود. ( معجم متن اللغة ). || فرودآوردن.( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). فروآوردن چیزی را از منزلتش. ( اقرب الموارد ) ( معجم متن اللغة ). || پست گردانیدن و فروافکندن. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). || نادان شمردن کسی را. نسبت حمق به کسی دادن. ( معجم متن اللغة ). || به حیرت افکندن کسی را. || خاموش گردانیدن کسی را. ساکت کردن کسی را. ( معجم متن اللغة ). || بددل گردیدن. گفته میشود: هبت الرجل ( مجهولا )؛ بددل و جبان گردید آن مرد. ( ناظم الاطباء ). جبان شدن. ( اقرب الموارد ). شاید قلب مکانی بهت باشد. || بیخرد گردیدن. ( منتهی الارب ). بیخرد و کم عقل شدن. ( ناظم الاطباء ). || بی خرد بودن. ( اقرب الموارد ) ( معجم متن اللغة ). || فرود آمدن از قدر و منزلت. ( معجم متن اللغة ). هبت طائر؛ پریدن با وله و اشتیاق بدون راهنمائی. ( معجم متن اللغة ).
هبة. [ هَِ ب َ ] ( ع مص ، اِمص ) ( از«وهَ ب » ) بخشش و انعام. ( ناظم الاطباء ) ( ترجمان علامه جرجانی ). بخشیدن چیزی را. ( منتهی الارب ). بخشیدن و دادن چیزی بلاعوض. ( اقرب الموارد ) ( معجم متن اللغة ). التبرع تملیک العین بلاعوض. ( تعریفات ). || دراصطلاح شرع اسلام : هی العقد المقتضی لتملیک العین من غیر عوض منجزا مجرداً عن القربة. ( شرایع محقق حلی ).
هبه در قانون مدنی ایران : قانون مدنی ایران هبه را در ماده 795 به این طریق تعریف میکند: هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگری تملیک میکند. تملیک کننده را واهب ، طرف دیگر را متهب و مالی را که مورد هبة است عین موهوبه میگویند.» هبه بر دو قسم است : یکی قابل رجوع و دیگری غیرقابل رجوع. هبه ای که بموجب قباله که هبه نامه نامیده میشود صورت گیرد و قباله آن ثبت شود قابل ارجاع نیست ولی هبه ای که مقبوض نباشد قابل ارجاع است.
