ندوشن

لغت نامه دهخدا

ندوشن. [ ن َ ش َ ] ( اِخ ) یکی از دو دهستان بخش خضرآباد شهرستان یزد و محدود است از شمال به دهستان عقدا از بخش اردکان ، از جنوب به بخش ابرقو، از مشرق به دهستان کداب و بخش خضرآباد، از مغرب به دشت نمک و باطلاق گاوخونی و دریاچه شور. وضع طبیعی منطقه این دهستان در حوالی ندوشن کوهستانی است و درقسمت مشرق به دشت نمک منتهی می شود. کوههای آن عبارت است از کشکوه که از جنوب به طرف شمال ادامه دارد. درقسمت جنوب غربی این دهستان ارتفاعات منفردی دیده می شود که عبارت است از کوه مادن به ارتفاع 650 گز و کوه خطاب به ارتفاع 640 گز و چاه کوه به ارتفاع 565 گز.هوای دهستان معتدل است. آب زراعتی قراء بیشتر از قناتها تأمین می شود و محصول عمده آن غلات و شغل اهالی زراعت و صنعت دستی زنان کرباس بافی است. رودخانه های مهم آن عبارت است از رود شنگون ، رود لرد و رودخانه عرب که در فصل بارندگی از ارتفاعات شرقی این دهستان جریان یافته به شوره زارهای ابرقو فرومیروند. این دهستان از 8 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن درحدود 1460 تن است. قراء مهم دهستان عبارت است از ندوشن که مرکز دهستان است وهنومرور و سورک. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10 ).
ندوشن. [ ن َ ش َ ] ( اِخ ) ده مرکزی دهستان ندوشن بخش خضرآباد شهرستان یزد، در 34000گزی شمال غربی خضرآباد در منطقه کوهستانی معتدل هوائی واقع است و 1974 نفر سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات ، شغل اهالی زراعت و کرباس بافی است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 10 ).

فرهنگ فارسی

ده مرکزی دهستان ندوشن بخش خضر آباد شهرستان یزد در منطقه کوهستانی معتدل واقع است .

دانشنامه عمومی

نُدوشَن منطقه ای در میبد که شامل چند روستا از جمله هفتر و سورک و صدر اباد و علویه و نیوک است . این شهر، مرکز بخش نُدوشن است که در کنار جاده باستانی یزد - اصفهان ( جاده ورزنه - تالاب گاوخونی ) جا دارد. فاصله نُدوشن تا استان یزد با سرعت متوسط اتومبیل، حدود یک ساعت است و تا شهرستان ورزنه ( اصفهان ) ۹۵ کیلومتر فاصله دارد.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۲٬۳۵۱ نفر ( ۷۹۱ خانوار ) بوده است.
محمد مهریار استاد ادبیات دانشگاه اصفهان دربارهٔ ندوشن و واژه شناسی آن آورده است:
ندوشن دیه بزرگ یا شهرک کوچکی است پرجمعیت با آب خوب و اصالت کهن. از مردم یزد شنیده شد که آن را با ضم نون اول، نُدوشن تلفظ می کنند؛ ولی به هر صورت نامی است دلاویز و خوش آهنگ. هوایی معتدل و سرزمین کم و بیش کوهستانی دارد و آب قنات های آن هم کم نیست. استحکام مبانی اخلاقی، یک رنگ تکلم خاص که صبغه و نشانی از گویش کهن گذشته است هنوز در میان مردم باقی است و نشانه های دیگری از تمدن کهن، سبک ساختمان ها و پی های ستبر و برخی بادگیرها یادآور همان روزگارانی است که این دیه سرسبز و خرم و پرآب بوده است و رفته رفته به صورت حاضر درآمده و هنوز رنگ تمدن کهن و علائم آن در اطراف دیده می شود
قدیمی ترین اثر تاریخ دار ندوشن منبر چوبی مسجد جامع است که مربوط به قرن ششم هجری است در کتب تاریخی یاد ندوشن در تاریخ یزد بکرات آمده است در دوران اتابکان یزد از شکارگاه های پر برکت ندوشن بارها نام بمیان آمده است وجود رباط خرگوشی که بنا به گفته ایرج افشار بزرگترین و خوش طرحترین رباط عهد شاه عباسی است نشان از اهمیت ندوشن و مسیر عبور آن در عهد مذکور را دارددر برخی از کتب تاریخی راه اصلی پارس به سمت سیستان از ابرقو ندوشن و میبد می گذشته است.
< < < فرهنگ جغرافیایی ایران جلد ۱۰ در مورد ندوشن می نویسد: بخش ندوشن جزء شهرستان میبد است، در ۳۴۰۰۰ گزی شمال غربی خضرآباد و ۴۰ کیلومتری میبد می باشد. در منطقه کوهستانی معتدل هوائی واقع است و ۱۹۷۴ نفر سکنه دارد. آبش از قنات نصرآباد، محصولش غلات، شغل اهالی زراعت و کرباس بافی است در گذشته های دور شغل مردم نصرآباد عمدتاً کشاورزی برای مردم ندوشن وده واستخراج فلز از معادن ندوشن بوده است آثار وبقایای این امر در معادن باستانی مس وآهن ندوشن مشهود است ولی با تغییر صنعتی این مشاغل در ندوشن رنگ باخته است همچنین به دلیل مراتع مناسب عده ای از عشایر به مراتع از نصرآباد کوچ کرده و سپس در ندوشن سکنی گزیده اند. .

دانشنامه آزاد فارسی

نَدوشَن
شهری در استان یزد، شهرستان صدوق، بخش خضرآباد. با ارتفاع ۱,۹۵۰ متر، در منطقه ای کوهستانی، در ۷۷ کیلومتری غرب شمالی یزد و ۶۲کیلومتری غرب اشکذر، در ۴۲کیلومتری غرب شمالی خضرآباد قرار دارد. اقلیم آن نیز معتدلِ مایل به سرد و خشک و جمعیت آن۲,۳۸۱ نفر است (۱۳۸۵).

ویکی واژه

مترادف نیافتادن یا ناافتادن در زبان فارسی است؛ این کلمه نام خانوادگی ادیب معاصر «اسلامی‌ندوشن» است. ندوشن در زبان معیار باستان به دو بخش یا کلمه نه - دوشن شکل گرفته؛ که دوشن به معنی افتادن مانند افتادن از دیوار به خانه مردم است.