مقمر. [ م ُ م ِ ] ( ع ص ) لیل مقمر؛ شبی ماهناک. ( مهذب الاسماء ). شب ماهتاب. ( دهار ).شب با قمر. مقمرة. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). شب روشن با ماه. ( ناظم الاطباء ). ماهتابی.روشن به ماهتاب. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : افسونی دانستم که شبهای مقمر پیش دیوارهای توانگران بیستادمی و هفت بار بگفتمی شولم شولم و دست درروشنایی مهتاب زدمی. ( کلیله و دمنه چ مینوی ص 49 ). مقمر. [ م ُ ق َم ْ م ِ ] ( از ع ، ص ) روشن. تابان. درخشان. نورانی. منور : ور جسم تو از نفس بدین صنعت محکم ماننده قصری شده پرنور مقمر.ناصرخسرو ( دیوان چ تقوی ص 158 ).خواهم که ز من بنده مطواع سلامی پوینده و پاینده چو یک در مقمر.ناصرخسرو.از لشکر زنگیش رخ روز مقیر وز لشکر رومیش شب تیره مقمر.ناصرخسرو.
فرهنگ معین
(مُ مِ ) [ ع . ] (ص . ) مهتابی ، شب مهتابی .
فرهنگ عمید
ویژگی شبی که مهتابی و روشن باشد، ماهتابی.
فرهنگ فارسی
ماهتابی، شبی که مهتابی وروشن باشد ( اسم صفت ) آنچه که قمر در آن می تابد و آنرا روشن میسازد: [ از لشکر رنگیش رخ روز مقیر و ز لشکر رومیش شب تیره مقمر . ] ( ناصر خسرو . نسخه مجلس شوری ص ۱۶۳ مینوی کلیله .۴۴۷ ) توضیح درعربی اقمار آمده است و تقمیر نیامده ولیکن مقمر در شعر ناصر خسرو بتکرار بکار رفته ( مینوی . ایضا ). لیل مقمر شبی ماهناک . شب ماهتاب
