مات به وضعیتی در بازی شطرنج اطلاق می‌شود که در آن شاه به طور مستقیم تحت تهدید مهره حریف قرار دارد و هیچ گزینه‌ای برای دفاع از خود ندارد. در این حالت، شاه نمی‌تواند حرکت کند و همچنین نمی‌توان مهره‌ای که به او حمله کرده است را حذف کرد. در چنین وضعیتی، فقط دو راه وجود دارد: یا شاه باید به یک مکان امن برود یا مهره‌ای که به او حمله می‌کند باید حذف شود تا بازی ادامه یابد. اگر هیچ‌یک از این دو امکان میسر نباشد، بازی به پایان می‌رسد و بازیکنی که شاهش در وضعیت مات قرار گرفته، شکست می‌خورد. مات نه تنها نشان‌دهنده قدرت استراتژیک حریف، بلکه ضعف در دفاع و برنامه‌ریزی بازیکن نیز می‌باشد. در واقع، درک و پیش‌بینی حرکات حریف و همچنین محافظت از شاه، کلید موفقیت در این بازی استراتژیک محسوب می‌شود.