ایلخاص

ایلخاص نام طایفه‌ای است که به عنوان تنها طایفه ترک‌زبان ایل باصری شناخته می‌شود. این طایفه ریشه در نژاد طایفه جوچین دارد و تاریخچه‌ای جالب و پیچیده دارد.

ایلخاص از نژاد طایفه جوچین است که در یک سری فعل و انفعالات سیاسی و اجتماعی در زمان کلانتری «آقاجان بیگ» از ایل باصری فراری شده و به ایل قشقایی پیوسته‌اند.

در طول زمان و پس از پیوستن به ایل قشقایی، این طایفه به ضرورت ترک‌زبان شده‌اند.

در دهه ۲۰ شمسی و در زمان کلانتری مرحوم محمدخان ضرغامی، ایلخاص دوباره به عنوان یک طایفه خاص به ایل باصری بازگشته است. این بازگشت نشان‌دهنده تغییرات اجتماعی و سیاسی در آن زمان است.

مردم ایلخاص عمدتاً ساکن شهر شیراز و روستای شهیدآباد هستند. این منطقه به عنوان محل زندگی آن‌ها شناخته می‌شود و فرهنگ و سنت‌های آن‌ها در این نواحی حفظ شده است.

ایل باصری شامل ۱۹ طایفه و تعداد زیادی بنکو (ایشوم) است. هر بنکو شامل ۴ تا ۹ خانوار است که در چندین سیاه چادر زندگی می‌کنند. سرپرست اردوها در گذشته از طرف خان تعیین می‌شد و در غیاب او، ریش‌سفیدان بنکو مسئولیت را بر عهده می‌گرفتند. ریاست ایل نیز تا پیش از انقلاب بر عهده خان یا کلانتر (از طایفه کلمبه‌ای) و منصب او موروثی بود.