حناکل

حناکل جمع کلمه حنکل است که در ادامه هر یک از معانی آن به تفصیل آورده شده است:

ناکَس و پست‌فطرت: در این معنا، حناکل به کسانی گفته می‌شود که از نظر اخلاقی بسیار پایین و بی‌ارزش هستند؛ افرادی که رفتارها و کردارهایش ناشایست، زشت و ناپسند است. چنین افرادی مورد نکوهش و سرزنش قرار می‌گیرند و این واژه برای بیان حقارت اخلاقی و شخصیتی به کار می‌رود.

کوتاه؛ مردی کوتاه و فرومایه: معنای دوم به ویژگی ظاهری اشاره دارد، یعنی افرادی که از نظر قد کوتاه هستند و در کنار آن، صفات منفی دیگری مانند فرومایگی یا حقارت نیز به آن‌ها نسبت داده می‌شود. این معنا ترکیبی از ویژگی فیزیکی و اخلاقی است که نشان می‌دهد فرد نه تنها قد کوتاه دارد بلکه از نظر جایگاه اجتماعی یا شخصیت نیز پایین و ناچیز به شمار می‌رود.

درشت و سطبر: در معنای سوم، حناکل به افرادی اشاره دارد که از نظر جسمانی درشت و قوی‌هیکل هستند، اما این ویژگی نیز همراه با بار منفی است؛ یعنی به جای تحسین، با لحن تحقیرآمیز یا تمسخرآمیز گفته می‌شود. واژه «سطبر» در اینجا به معنی درشت و زمخت است. بنابراین، حناکل در این معنا افرادی هستند که ظاهری زمخت، ناهنجار و پرابهت دارند ولی از نظر شخصیتی مورد قبول یا محترم نیست.

لغت نامه دهخدا

حناکل. [ ح َ ک ِ ] ( ع اِ ) ج ِ حنکل. ( مهذب الاسماء ). رجوع به حنکل شود.
حناکل. [ ح ُک ِ ] ( ع اِ ) حَنکَل. ناکس. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || کوتاه. ( منتهی الارب ). قصیر. ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). || درشت و سطبر. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ).