کلمه فَزَيَّلْنَا از ریشه ز ی ل به معنای جدا کردن، پراکنده کردن، دور کردن یا جدا ساختن است. این فعل در زبان عربی به مفهوم ایجاد جدایی یا فاصله میان افراد یا اشیاء به کار میرود. در ترجمه، میتوان آن را به صورت «جدایی انداختیم»، «از هم جدا کردیم» یا «پراکنده ساختیم» بیان کرد.
مثال از قرآن:
یکی از موارد استفاده این واژه در قرآن، آیه ۲۸ سوره یونس است:
«وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكَانَكُمْ أَنْتُمْ وَشُرَكَاؤُكُمْ ۚ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ ۖ وَقَالَ شُرَكَاؤُهُمْ مَا كُنْتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ»
ترجمه: و [یاد کن] روزی را که همه آنان را [در قیامت] جمع میکنیم، آن گاه به مشرکان میگوییم: شما و معبودانتان در جایگاه خود بایستید؛ پس میان آنان و معبودانشان جدایی میاندازیم، و معبودانشان به آنان خطاب میکنند: شما در دنیا ما را نمیپرستیدید [بلکه شیطان و هوای نفس خود را میپرستیدید].
مفهوم آیه
در این آیه، خداوند صحنهای از روز قیامت را به تصویر میکشد. در آن روز، همه انسانها، از جمله مشرکان و معبودان دروغینشان (مانند بتها یا افراد و اشیائی که به جای خدا پرستیده شدهاند) در یک جا جمع میشوند. خداوند به مشرکان خطاب میکند و به آنها و معبودانشان میگوید که هر یک در جایگاه خود بایستند. سپس، خداوند میان آنان جدایی میاندازد، به این معنا که ارتباط و پیوند میان مشرکان و معبودانشان قطع میشود و هر یک در جایگاه خود قرار میگیرند.
فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ به معنای جدایی انداختیم میان آنها است، که نشاندهنده پایان ارتباط و مسئولیتپذیری دروغین میان مشرکان و معبودانشان است. معبودان دروغین نیز خود را از مشرکان بیزار اعلام میکنند و میگویند: «شما ما را نمیپرستیدید بلکه هوای نفس خود را پرستش میکردید.»