واژه حائنه (به‌صورت دیگر: حاینه) واژه‌ای عربی و صورت مؤنث «حائن» است و در متون لغوی، معنای اصلی آن به رخداد ناگهانی زیان‌بار یا حادثه اندوه‌زا بازمی‌گردد. در فارسی نیز این واژه به همان معنا راه یافته و معمولاً در متون کهن یا متون دینی و ادبی به کار رفته است.
در تعریف دقیق‌تر، «حائنه» به معنی بلای سخت و نابودکننده‌ای است که ناگهان فرود می‌آید؛ چنین بلایی ممکن است طبیعی، اجتماعی یا حتی روحی و اخلاقی باشد. این واژه در تقابل با آرامش و سلامت قرار دارد و نشان‌دهنده مرحله‌ای از رنج و شدت است که به نابودی یا دگرگونی بزرگ می‌انجامد.
در جمع، واژه «حوائن» (جمع حائنه) به کار می‌رود که معنای آن بلایا و مصائب گوناگون و سخت است. این تعبیر در متون عربی و فارسی کهن، به‌ویژه در شعرها و نوشته‌های عرفانی، برای توصیف روزگار دشوار، حوادث ناگوار یا آزمون‌های سنگین زندگی انسان به کار می‌رفته است.
