طاعون جارف، که در متون تاریخی با این نام شناخته می‌شود، رویدادی ناگوار در دوران خلافت عبد الله بن زبیر بود. این بیماری همه‌گیر که با شدت و گستردگی خود، خسارات جانی و اجتماعی فراوانی به بار آورد، به عنوان یکی از اپیزودهای تلخ تاریخ صدر اسلام ثبت شده است. مقاطع تاریخی که این طاعون در آن شیوع یافت، مصادف با دورانی پرآشوب و پرتلاطم در جهان اسلام بود و بر پیچیدگی‌های سیاسی و اجتماعی آن دوران افزود.
این بیماری با ویژگی‌های خاص خود، توانست تلفات سنگینی بر جای گذارد و بسیاری از جوامع آن زمان را درگیر کند. نام جارف که به معنای برنده یا درهم کوبنده است، گویای شدت مخرب و توانایی آن در نابودی سریع جمع کثیری از مردم بود. مورخان و راویان اخبار، جزئیات و مشاهدات خود را از این فاجعه به رشته تحریر درآورده‌اند تا نسل‌های بعدی از عمق مصیبت و نحوه رویارویی جامعه با آن آگاه شوند.
تأثیرات بلندمدت طاعون جارف تنها به تلفات انسانی محدود نشد، بلکه ابعاد اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی جامعه آن دوره را نیز دستخوش تغییرات عمیقی ساخت. این رویداد تاریخی، یادآور شکنندگی حیات بشری در برابر نیروهای طبیعی و همچنین اهمیت اتحاد و همبستگی در مواجهه با بحران‌های فراگیر است. بررسی دقیق این طاعون، به درک بهتر ما از آسیب‌پذیری‌ها و تاب‌آوری جوامع در طول تاریخ کمک می‌کند.