ناصرالدوله حسن بن ابی الهیجا ال حمدان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ناصرالدوله حسن بن ابی الهیجا آل حمدان. آلِ حَمْدان، سلسله ای شیعی مذهب از قبیله ابن تَغْلِب که از حدود ۲۹۲ق/۹۰۵م تا ۳۹۴ق/۱۰۰۴م بر بخش هایی از شام و شمال عراق (جزیره) فرمان راندند. پایه گذار حمدانیان موصل، ناصرالدوله حسن بن ابی الهیجا است.
ناصرالدوله حسن بن ابی الهیجا (د ۳۵۸ق/۹۶۸م)، پایه گذار حمدانیان موصل بود.
فعالیت های حکومتی ناصرالدوله
ناصرالدوله، نخست در ۳۰۸ق/۹۲۰م به نیابت از پدر به امارت موصل گمارده شد، اما مقتدر در ۳۱۸ق/۹۳۰م پس از مرگ ابوالهیجا، حسن را از امارت موصل عزل کرد و ولایت آن جا را به عموهای وی، پسران حمدان سپرد و او را به امارت بخش غربی دیارِ ربیعه و نَصیبین، سَنْجار، خابور، مَیافارقین و اَرْزَن گماشت. در ۳۱۹ق/۹۳۱م دوباره اختلاف میان مونس مظفر، یکی از امیران بلند پایه بغداد، و خلیفه بالا گرفت و در ۳۲۰ق/۹۳۲م که مونس، خشمگین از خلیفه به سوی موصل می رفت، حسن و عموهایش راه را بر مونس بستند، اما شکست خوردند و پراکنده شدند. پس از آن حسن به خدمت مونس درآمد تا آن که مقتدر کشته شد.
← استیلا بر موصل
۱. ↑ ابوعلی مسکویه احمد بن محمد، تجارب الامم، ج۲، ص۲۷، به کوشش آمدروز، ۱۹۱۶م، طبع افست.
منبع
...

جمله سازی با ناصرالدوله حسن بن ابی الهیجا ال حمدان

ناصرالدوله ملکزاده آزاده حمید که بکردار و بگفتار رشید است و وحید
دربارهٔ زندگی او اطلاعات اندکی داریم. برای نخستین بار، ابن‌اثیر (ج ۵، ص ۳۳۳) ذیل رویدادهای ۳۵۳ هجری قمری از او نام برده است، یعنی هنگامی که بکتوزون و سَبُکتکین، حاجب معزالدولهٔ دیلمی، برای مقابله با ناصرالدوله همدانی به موصل رفتند. زمانی که معزالدوله به دنبال ناصرالدوله به نصیبین رفت، آن دو مأمور محافظت از موصل بودند. در همین زمان، ابوتَغلب، پسر ناصرالدوله، به موصل لشکر کشید، ولی بکتوزون او را از آنجا راند، اما در حملهٔ بعدیِ ناصرالدوله به موصل، بکتوزون و سبکتکین به اسارت گرفته‌شدند و همراه بقیهٔ اسیران به قلعهٔ کَواشی، در مشرق موصل، فرستاده شدند. از این پس از سرنوشت بکتوزون تا ۳۸۶، که به سامانیان می‌پیوندد، اطلاعی نیست؛ همانگونه که منابع از چگونگی راه‌یابی او به دربار سامانیان نیز آگاهی نمی‌دهند.