بدیل بن ابی ماریه، از یاران پیامبر اسلام و صحابی اهل بیت، شخصیتی است که بیشتر به خاطر داستان ویژهای که موجب نزول برخی آیات قرآن شد، شناخته میشود. او نسبش در منابع مختلف متفاوت ذکر شده است و گفته میشود از موالی بنیهاشم یا قبیله بنیسهم بوده است.
ماجرای سفر و مرگ
بدیل بن ابی ماریه در یک سفر تجاری به شام همراه با دو مسیحی به نامهای تمیم داری و عدیّ بن بداء شرکت کرد. در این سفر دچار بیماری شد و احساس کرد که مرگ در پیش دارد. او وصیتنامهای تنظیم کرد و از همسفرانش خواست که اموالش را به خانوادهاش در مدینه بازگردانند. برخی نقلها حاکی است که بدیل در دریا درگذشت و جسدش به آب سپرده شد.
اختلاف بر سر اموال و نزول آیات قرآن
پس از مرگ بدیل، بین وراث او و همسفرانش اختلافی در مورد برخی اموال، به ویژه یک جام نقرهای منقوش پیش آمد. وراث وقتی وصیتنامه او را دیدند، متوجه شدند که این جام در میان داراییها بوده است. آنها این مسئله را به پیامبر گزارش دادند. پیامبر برای حل اختلاف، از شاهدان خواست که شهادت دهند و سپس حکم داد که جام از کسانی که آن را برداشتهاند گرفته شده و به ورثه بازگردانده شود. این حادثه موجب نزول آیات ۱۰۶ تا ۱۰۸ سوره مائده شد و اهمیت تاریخی و قرآنی بدیل بن ابی ماریه را تثبیت کرد.
اهمیت و جایگاه
بدیل بن ابی ماریه بیشتر به خاطر ماجرای نزاع مالی پس از مرگ و نقش آن در نزول آیات قرآن شناخته میشود تا به خاطر فعالیتهای دیگر تاریخی. وی به عنوان صحابی اهل بیت در تفاسیر شیعه و سنی یاد شده و نمونهای از تعامل پیامبر با مسایل مالی و احکام شرعی در زندگی روزمره صحابه است.
