افلاطون فی الاسلام

[ویکی نور] کتاب، دارای مقدمه و محتوای مطالب در دو بخش کلی (افلاطون صحیح و افلاطون منحول) است.
نویسنده در مقدمه، متذکر کتاب‎هایی با عناوین «أرسطو عند العرب»، نوشته‎شده در سال 1937م و «أفلوطین عند العرب» و «الأفلاطونیة المحدثة عند العرب»، نگاشته‎شده در سال 1955م، می‎شود و کتاب حاضر را در راستای ادامه همان راه می‎داند. او در این کتاب، گروهی از متون - صحیح یا تغییریافته - ‎افلاطونی را ارائه می‎کند که در قرن‎های سوم و چهارم هجری (نهم و دهم میلادی) به زبان عربی ترجمه شده است.
او این کتاب را در دو قسمت مطرح کرده است: بخش اول، شامل متون صحیح افلاطون است که وی به نسخه‎های خطی آن دست یافته است (یا تمام آن را دیده یا تلخیصی از آن یا گزارشی از آن را). او این بخش را از روی محاورات «تیمائوس»، «سیاست» که اشتباها به «جمهوری» معروف شده، «قوانین»، «فایدون» و «کریتون» نوشته. وی در هر جایی که ممکن بوده به صفحات متناظر متن در محاورات افلاطون به زبان یونانی اشاره کرده است. البته به‎خاطر اینکه گاهی مترجم آثار به عربی، دقیقا به نص افلاطون پایبند نبوده، ارجاعات به متن متناظر محاورات افلاطون در زبان یونانی در این موارد تقریبی و به مضمون است و در سایر موارد به نص او ارجاع شده است.
نویسنده در این بخش، «فلسفة أفلاطون و أجزاؤها و مراتب أجزائها من أولها إلی آخرها» و «تلخیص نوامیس أفلاطون» از فارابی، «جوامع کتاب جالینوس»، «فی العلم الطبیعی»، «تیمائوس» و کتاب‎های «السیاسة»، «النوامیس»، «فیدون»، «طیماوس» و «أقریطون» را در این بخش ارائه می‎کند.
عبدالرحمن بدوی، در بخش دوم، مطالب منتخبی از برخی متونی که به افلاطون نسبت داده شده را ارائه کرده است. بیشتر این عبارات در باب «آداب»، یعنی حکمت‎ها و جملات قصار هستند. در این بخش، نسخه دیگری از نوامیس افلاطون، رساله افلاطون در حقیقت نفی نگرانی و اثبات رؤیا در پاسخ به سؤال فرفریوس، وصیت افلاطون حکیم، کلمات افلاطون، تصویر گمراه‎کننده از افلاطون الهی، بخشی از کتاب‎های «نوادر ألفاظ الفلاسفة القدماء» حنین بن اسحاق، «منتخب صوان الحکمة» ابوسلیمان سجستانی، «آراء الحکماء الیونانیین»، «المسائل الثلاث» ابن مسکویه، رساله‎ای از افلاطون در رد بر قائلین به متلاشی شدن انسان، رساله منسوب به افلاطون در کیمیا و ثمره لطیفی از معیارهای افلاطون در عدم فساد نفس، ذکر شده است.
بدوی، متذکر می‎شود که قسمت اعظم این بخش را در دو کتاب «الحکمة الخالدة» و «مختار الحکم» ارائه کرده و توضیح داده که بسیاری از این جملات در کتاب‎های یونانی اواخر دوره تمدن یونان و دوران بیزانس، به خود افلاطون نسبت داده شده است.

💡 از مشکلات دوگانه‌انگاری افلاطونی این است که او روح‌ها را زندانی شده در جسم می‌یابد، اما هیچ نمی‌گوید که چه چیزی است که یک روح را به یک جسم پیوند داده‌است. تفاوت آن‌ها در ذات، این پیوند را به یک راز تبدیل می‌کند.

💡 از رشک همی نام نگویمش در این شعر گویم که «خلیلی است که‌ش افلاطون چاکر

💡 نظم امکان و وجوب آورده افلاطون عشق عقل نشکافد که این معنی معما ساخته

💡 در دوران تحصیل علاوه بر مطالعهٔ "جمهور" اثر افلاطون، مشخصاً زندگانی لیکورگوس، قانونگذار اسپارتی و تواریخ پلوتارک را مطالعه کرد.

💡 فلسفه افلاطون و حکومت فلسفی اش هر دو از خردگرایی سر چشمه گرفته‌است. تصمیم‌گیری در دولت او بر اساس خرد صورت می‌پذیرد و همان گونه که سر جسم را رهبری می‌کند، فیلسوف هم راهبری اجتماع را بر عهده دارد.

💡 فنون نرگسش هر جا کتاب سحر پردازد به جیب خم نگاه چشم حیرانست افلاطون