استعاره ترشیحیه

[ویکی فقه] استعاره مرشحه، ذکر امور متناسب با مستعارمنه در استعاره را می گویند.
«استعاره مرشحه»، که به آن « استعاره ترشیحیه » نیز می گویند، استعاره ای است که فقط ملایمات مشبه به و لفظ متناسب با مستعارمنه ذکر شود.
مثال
مانند: (اولئک الذین اشتروا الضلالة بالهدی فما ربحت تجارتهم...)؛ "همین کسانند که گمراهی را به(بهای) هدایت خریدند در نتیجه داد و ستدشان سود(ی به بار) نیاورد". در این آیه « اشتراء » که به معنای خرید و فروش است، برای اختیار چیزی به تبدیل، استعاره آورده شده و سپس ربح و تجارت که از ملایمات مستعارمنه است، بر آن متفرع شده است.

💡 لازمه اين گفتار هم مانند گفتار سابق، اين است كه الفاظ نامبرده، يعنىامثال نور و ظلمت و اخراج، بطور استعاره و مجازاستعمال شده باشد، فرقى كه بين اين دو قول هست اين است كه بنابرقول اول، مصداق نور و ظلمت و امثال آن، خود اعمال و عقائد هستند، ولى بنابرقول دوم، امورى خارج از اعمال و عقائدند، كه فهم ما قادر بر درك آن ها نيست، و نمىتواند بفهمد چيست.

💡 767-لفظ تواضع و استكانت را استعاره آورد براىحال آنان كه اعتراف به ذلت احتياج و امكان به جود او و مقهور بودن در تحت عظمت اوست،يعنى اين اعتراف را شعار لازمى براى ذات آنان قرار داد. يا اينكه اشعار از شعورگرفته شده باشد كه همان ادراك باشد. (يعنىدل آنان را به تواضع و خشوع الهام بخشيد و متوجه حقارت خود در برابر عظمت خدانمود).