دانشنامه اسلامی
نسبت وی به عتبه بن فرقد، صحابی پیامبر اکرم می رسد. او در عکبرا به دنیا آمد و در کودکی برای کسب علم راهی بغداد شد. بر اساس اطلاعای که خطیب و ذهبی می دهند، ظاهراً وی پس از تحصیل در بغداد به بصره، شام، مکه و اردبیل رفته و در حدود ۳۴۵ق به بغداد مراجعت کرده است، اما چنانکه از بررسی احوال مشایخ و شاگردانش برمی آید، در آن شهر چندان اقامت نکرد و حدود ۴۰ سال آخر زندگی خود را در زادگاهش عکبرا گذراند.
ابن بطه و کلام
ابن بطه در مباحث کلامی صرفاً به کتاب و سنت، چنانکه روش اسلاف وی بوده، تکیه دارد و تفکر حنبلی را با تعصب شدید طرح می کند و در فصل اول کتاب ابانه لبه تیز حملات خود را متوجه مخالفین به خصوص شیعه نموده است، حتی فصل دوم این کتاب که با هدف تبیین معتقدات تألیف شده است، جنبه جدلی دارد و به طور کلی با توجه به همین خصیصه در کلام ابن بطه، درک بهتر آن مستلزم مقایسه کتاب ابانه او با آثار مخالفین معاصرش، مانند استغاثه ابوالقاسم کوفی امامی، خواهد بود.
شخصیت برجسته مدافع خلفای سه گانه
ابن بطه یکی از شخصیت های برجسته جنبشی است که در سده ۴ق /۱۰م پدید آمد و هدف آن دفاع از ابوبکر، عمر، عثمان و نیز معاویه و کلاً آن دسته از اصحاب پیامبر (ص ) بوده که مورد بی مهری شیعیان بوده اند. مثلاً وی از نخستین کسانی است که معاویه را با لقب خال المؤمنین یاد کرده است.
عدم اطلاع از عقاید مخالفان
...