معنی و ریشه
حفصه یک نام دخترانه عربی است که به معنای شیر یا اسد میباشد. این نام نشاندهنده قدرت و شجاعت است و در فرهنگ اسلامی و عربی به عنوان نامی با معنای مثبت و قوی شناخته میشود.
شخصیت تاریخی
حفصه بنت عمر، دختر عمر بن خطاب (رض)، یکی از بزرگترین صحابه پیامبر اسلام (ص) و دومین خلیفه اسلامی، به شمار میآید. او همسر پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) بود و به عنوان ام المؤمنین (مادر مؤمنان) شناخته میشود.
وی قبل از ازدواج با پیامبر (ص)، همسر مردی از قبیله سهم به نام خنیس بن حذافه بود و پس از هجرت به مدینه، با پیامبر اسلام (ص) ازدواج کرد. پس از درگذشت همسرش خنیس، عمر بن خطاب (رض) پیشنهاد ازدواج او را به ابوبکر صدیق (رض) و سپس به عثمان (رض) داد، اما در نهایت پیامبر (ص) با حفصه ازدواج کرد.
حفصه به عنوان راوی 60 حدیث از پیامبر (ص) شناخته میشود و برادرش، عبدالله بن عمر، یکی از اصلیترین ناقلین احادیث او بوده است.
قصه حفصه و عايشه آن طورى كه ابن جُرير(41) وبيهقى (42) و ابن سعد(43) وفخر رازى (44) ودارقطنى (45) و عظيم آبادى (46) و محمّد حسينهيكل (47) از علماى مصر ونسائى (48) و ديگر دانشمنداناهل سنت در كتابهاى خودشان نوشته اند، از اين قرار است كه روزىرسول خدا صلّى اللّه عليه و آله ماريه قبطيه را كه كنيز آن حضرت و اُم ولد او بود، بهخانه حفصه آورد، و چون او آن كنيز را در خانه خود ديد، ناراحت و خشمگين شد.
حفصه باز آمد و رسول را با ماریه خالی دید، بگریست و کراهیت نمود که حرمت من برداشتی و در نوبت من و حجره من با ماریه خلوت ساختی. رسول خدا (ص) گفت: «أ لیست هی جاریتی احلّها اللَّه لی؟»
در آيه نُهم همين سوره، خداوند متعال حفصه و عايشه را متوجه مى سازد همانطور كه زننوح و لوط از خوبى شوهران خود،پيغمبران خدا طرفى نبستند و سودى نبردند، شما نيزبا اينكه همسر پيغمبر هستيد، اگر راز او را فاش ساختيد به وى خيانت كرده ايد وسرنوشتى بهتر از آنان نخواهيد داشت.