سفرنامهی مازندران و استراباد ترجمهی فارسی کتابی از یاسنت لوئی رابینو، کنسول سفارت بریتانیا در رشت بین سالهای ۱۲۸۵ تا ۱۲۹۱ خورشیدی است که به بررسی وضعیت جغرافیایی و تاریخی این دو منطقهی شمالی ایران میپردازد. این اثر، علاوه بر مقدمهی مفصّل مترجم، غلامعلی وحید مازندرانی، و دو مقدمه از مؤلف به زبانهای فارسی و انگلیسی، در دو بخش اصلی تنظیم شده است: بخش نخست، شامل صورت کتیبههای موجود در گیلان، مازندران و استراباد، و بخش دوم، متن سفرنامه در یازده فصل به همراه ملحقاتی مشتمل بر فهرست اسامی روستاها و حکمرانان محلی. در پایان کتاب نیز نقشهای از مناطق مازندران و استراباد ضمیمه شده است.
بر پایهی توضیحات مؤلف در دیباچهی کتاب، این اثر حاصل شانزده سال پژوهش و مطالعهی وی، بهویژه دربارهی ایالت مازندران، است. رابینو که به مدت شش سال مقام کنسولی بریتانیا در رشت را بر عهده داشت، در این مدت دو سفر گسترده به سراسر مازندران و گرگان انجام داد: نخست در بهار ۱۲۸۸ و سپس در پاییز ۱۲۸۹ خورشیدی. او در طول این سفرها، با مشاهدهای دقیق و موشکافانه، به جمعآوری اطلاعات میدانی و تحقیق پرداخت و پس از بازگشت به اروپا، دادههای گردآوریشده را با مراجعه به متون تاریخی تکمیل کرد. این سفرنامه نهتنها به عنوان یک سند تاریخی و جغرافیایی ارزشمند از شمال ایران در اواخر قرن نوزدهم میلادی به شمار میرود، بلکه بهدلیل دقت نویسنده در ثبت جزئیات و تکمیل اطلاعات با منابع معتبر، مرجعی قابل اعتماد برای پژوهشگران تاریخ محلی و علاقهمندان به مطالعات منطقهای محسوب میشود.
 
					 
		 
			 
			 
			