تقوا از جهنم

[ویکی فقه] تقوا از جهنم (قرآن). خداوند در قرآن کریم سفارش به حفظ خود و خانواده از آتش جهنم کرده است.
حفظ خود و خانواده از آتش دوزخ لازم است:«یـایها الذین ءامنوا قوا انفسکم واهلیکم نارا وقودها الناس والحجارة...؛ ای کسانی که ایمان آورده اید خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان ها و سنگ هاست نگه دارید...»
لزوم حفظ از آتش جهنم
حفظ خویش از گرفتاری به آتش جهنم بر هر کسی لازم و ضروری است:«فان لم تفعلوا ولن تفعلوا فاتقوا النارالتی وقودها الناس والحجارة اعدت للکـفرین؛ پس اگر چنین نکنید (که هرگز نخواهید کرد) از آتشی بترسید که هیزم آن، بدن های مردم (گنه کار) و سنگها (بتها) است، و برای کافران، آماده شده است!»«واتقوا النار التی اعدت للکـفرین؛ و از آتشی بپرهیزید که برای کافران آماده شده است!» 
سفارش به حفظ خانواده
به دنبال اخطار و سرزنش نسبت به بعضی از همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) خداوند در آیات مورد بحث روی سخن را به همه مؤمنان کرده، و دستوراتی درباره تعلیم و تربیت همسر و فرزندان و خانواده به آنها می دهد، نخست می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید! خود و خانواده خویش را از آتشی که هیزم آن انسان ها و سنگ ها هستند نگاه دارید (یا ایها الذین آمنوا قوا انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس و الحجارة). نگهداری خویشتن به ترک معاصی و عدم تسلیم در برابر شهوات سرکش است، و نگهداری خانواده به تعلیم و تربیت و امر به معروف و نهی از منکر و فراهم ساختن محیطی پاک و خالی از هرگونه آلودگی، در فضای خانه و خانواده است. این برنامه ای است که باید از نخستین سنگ بنای خانواده، یعنی از مقدمات ازدواج، و سپس نخستین لحظه تولد فرزند آغاز گردد، و در تمام مراحل با برنامه ریزی صحیح و با نهایت دقت تعقیب شود. به تعبیر دیگر حق زن و فرزند تنها با تامین هزینه زندگی و مسکن و تغذیه آنها حاصل نمی شود، مهمتر از آن تغذیه روح و جان آنها و به کار گرفتن اصول تعلیم و تربیت صحیح است. قابل توجه اینکه تعبیر به قوا (نگاه دارید) اشاره به این است که اگر آنها را به حال خود رها کنید خواه ناخواه به سوی آتش دوزخ پیش می روند شما هستید که باید آنها را از سقوط در آتش دوزخ حفظ کنید. وقود (بر وزن کبود) چنان که قبلا نیز اشاره کرده ایم به معنی آتشگیره یعنی ماده قابل اشتعال مانند هیزم است (نه به معنی آتش زنه مثل کبریت، چرا که اعراب آن را زناد می گوید). به این ترتیب آتش دوزخ مانند آتش های این جهان نیست، شعله های آن از درون وجود خود انسان ها زبانه می کشد! و از درون سنگ ها! نه فقط سنگ های گوگردی که بعضی از مفسران به آن اشاره کرده اند، بلکه همه انواع سنگ ها چون لفظ آیه مطلق است، و امروز می دانیم که هر قطعه از سنگ ها مرکب از میلیاردها میلیارد دانه اتم است که اگر نیروی ذخیره درون آنها آزاد شود چنان آتشی برپا می کند که انسان را خیره می کند. بعضی از مفسران حجارة را در اینجا به بت هایی تفسیر کرده اند که از سنگ ساخته می شد، و مورد پرستش مشرکان بود.