نجات بنی اسرائیل

[ویکی فقه] نجات بنی اسرائیل (قرآن). بنی اسرائیل در زمان فرعون تحت ظلم و ستم او بودند و با مشقت زندگی می کردند، پس از نبوت حضرت موسی علیه السّلام با توکل بر خدا و هدایت آن حضرت از سلطه و ظلم حکومت فرعون نجات یافتند.
دعای بنی اسرائیل، برای نجات از حکومت فرعونی:«فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون... و نجنا برحمتک من القوم الکـفرین.» «سرانجام کسی به موسی ایمان نیاورد مگر فرزندانی از قوم وی در حالی که بیم داشتند از آنکه مبادا فرعون... و ما را به رحمت خویش از گروه کافران نجات ده.» مؤمنین به موسی علیه السّلام در پاسخ دعوت موسی که فرمود: بر خدا توکل کنید گفتند: بر خدا توکل می کنیم و سپس دعا کردند که پروردگارا ما را فتنه مردم ستمکار مکن. پس، معلوم می شود دعایی که کردند نتیجه توکلی بوده که بر خدای تعالی کردند و آن دعا این بود که اولا لباس ضعف و ذلت را از تن آنان برکند و ثانیا آنها را از قوم ستمکار نجات دهد.خواسته و دعای اولشان همان است که در جمله" ربنا لا تجعلنا فتنة للقوم الظالمین" به آن اشاره کردند و علت و انگیزه اینکه چنین حاجتی را خواستند اینست که آنچه اقویای ستمگر را بر ضعفای مظلومین غره و مسلط می کند ضعف (و ظلم پذیری) طبقه ضعیف است. پس ضعیف به علت همان ضعفی که در او است فتنه قوی و مورد ستم او است، همچنان که در قرآن کریم اموال و اولاد را- بدان جهت که جاذبه و محبوبیت دارد- فتنه انسان خوانده و فرموده: " انما اموالکم و اولادکم فتنة" و معلوم است که دنیا برای طالب آن فتنه است، پس اینکه از پروردگارشان خواستند که آنان را برای قوم ستمکار فتنه قرار ندهد، در حقیقت درخواست این بوده که ضعف و ذلت آنان را با سلب غرض از آن سلب کند. ساده تر بگویم: خواسته اند بگویند ضعف و ذلت ما سبب فتنه ستمکاران است، ولی به جای اینکه رفع سبب را بخواهند رفع غرض و مسبب را خواسته اند.و اما خواسته و دعای دومشان همان بود که خدای تعالی در جمله دوم: " و نجنا برحمتک من القوم الکافرین" از آنها حکایت کرده است. 
رهایی از سیطره فرعون
نجات و رهایی بنی اسرائیل از سیطره فرعونیان، امری الهی و شایسته یادآوری:«و اذ نجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یذبحون ابناءکم و یستحیون نساءکم...» «و (به یاد آرید) آنگاه که شما را از (چنگ) فرعونیان رهانیدیم (آنان) شما را سخت شکنجه می کردند پسران شما را سر می بریدند و زنهایتان را زنده می گذاشتند». «و اذ انجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یقتلون ابنآءکم و یستحیون نسآءکم...» «و (یاد کن) هنگامی را که شما را از فرعونیان نجات دادیم که شما را سخت شکنجه می کردند پسرانتان را می کشتند و زنانتان را زنده باقی می گذاشتند...». خداوند یکی از نعمت های بزرگ خود را به بنی اسرائیل، یاد آور می شود تا با توجه به این نعمت بزرگ حس شکرگزاری در آنها تحریک گردد و بدانند شایسته پرستش و خضوع و عبادت، تنها ذات پاک او است و هیچ دلیلی ندارد که در مقابل بتهائی که کمترین سود و زیانی ندارند، سر تعظیم فرود آورند.نخست می گوید: ((به خاطر بیاورید هنگامی که شما را از چنگال آل فرعون نجات دادیم آنها مرتبا شما را شکنجه می دادند و مجازات می کردند (و اذ انجیناکم من آل فرعون یسومونکم سوء العذاب) معنی یسومونکم سوء العذاب این است که آنها به طور مستمر به دنبال مجازات های دردناک و شکنجه دادن شما بودند.سپس - همانطور که روش قرآن در بیان تفصیلی مطالب پس از بیان اجمالی آنها است - این عذاب و شکنجه مستمر را چنین شرح می دهد که آنها پسران شما را به قتل می رسانیدند، و زنان و دخترانتان را (برای خدمتگزاری و بردگی) زنده نگه می داشتند (یقتلون ابنائکم و یستحیون نسائکم). و در این آزمایش بزرگی از ناحیه خداوند برای شما بود (و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم). «و اذ قال موسی لقومه اذکروا نعمة الله علیکم اذ انجـیکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب و یذبحون ابنآءکم و یستحیون نسآءکم...» «و (به خاطر بیاور) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت نعمت خدا را بر خود به یاد آورید آنگاه که شما را از فرعونیان رهانید (همانان) که بر شما عذاب سخت روا می داشتند و پسرانتان را سر می بریدند و زنانتان را زنده می گذاشتند...» 
نجات بنی اسرائیل آزمایش الهی
رهاسازی بنی اسرائیل از شکنجه های سخت فرعونیان، آزمون بزرگ الهی برای آنان:«و اذ نجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یذبحون ابناءکم و یستحیون نساءکم و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم.» «و (به یاد آرید) آنگاه که شما را از (چنگ) فرعونیان رهانیدیم (آنان) شما را سخت شکنجه می کردند پسران شما را سر می بریدند و زنهایتان را زنده می گذاشتند و در آن (امر بلا و) آزمایش بزرگی از جانب پروردگارتان بود.» طبق احتمالی «بلاء» به معنای آزمون و «ذلکم» اشاره به رهایی از عذاب است. «و اذ انجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یقتلون ابنآءکم و یستحیون نسآءکم و فی ذلکم بلآء من ربکم عظیم.» «و (یاد کن) هنگامی را که شما را از فرعونیان نجات دادیم که شما را سخت شکنجه می کردند پسرانتان را می کشتند و زنانتان را زنده باقی می گذاشتند و در این برای شما آزمایش بزرگی از جانب پروردگارتان بود.» و در این آزمایش بزرگی از ناحیه خداوند برای شما بود (و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم). ظاهر آیات قبل و بعد نشان می دهد که این جمله را موسی علیه السّلام از طرف خداوند برای بنی اسرائیل که پس از عبور از دریای نیل به هوس بت پرستی افتادند بیان کرده است.اگر چه بعضی از مفسران احتمال داده اند که مخاطب این آیه یهودیان عصر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم بوده باشند. «و اذ قال موسی لقومه اذکروا نعمة الله علیکم اذ انجـیکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب و یذبحون ابنآءکم و یستحیون نسآءکم و فی ذلکم بلاء من ربکم عظیم.» «و (به خاطر بیاور) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت نعمت خدا را بر خود به یاد آورید آنگاه که شما را از فرعونیان رهانید (همانان) که بر شما عذاب سخت روا می داشتند و پسرانتان را سر می بریدند و زنانتان را زنده می گذاشتند و در این (امر) برای شما از جانب پروردگارتان آزمایشی بزرگ بود.»