قاموس نهج البلاغه

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] قاموس نهج البلاغه (شرقی). قاموس نهج البلاغة، تألیف محمدعلی شرقی، فرهنگ واژگان نهج البلاغه به زبان عربی- فارسی است که در چهار مجلد بر اساس اشتقاق لغات تنظیم شده و واژه ها با استفاده از کتب لغت و شروح نهج البلاغه توضیح داده شده است.
روش نگارش اثر بر اساس واژه های ثلاثی مجرداست که با ذکر مشتقات، توضیح و شرح شده است.
در هر جلد از این کتاب، بخشی از واژه ها به ترتیب حروف ابجد نوشته شده است: جلد اول از حرف الف تا حرف خاء، در جلد دوم حرف دال تا حرف شین، در جلد سوم حرف صاد تا حرف فاء و بالاخره در جلد آخر از حرف قاف تا حرف یاء ذکر شده است.
نویسنده پس از بیان معنای هر واژه، در ضمن توضیح مشتقات به روایاتی به عنوان شاهد مثال اشاره کرده است. وی در برخی واژه ها با ذکر عنوان مجزایی، مفصل تر به روایات پرداخته است؛ مثلاً در واژه «وعظ» تحت عنوان (وعظ و روایات)، احادیث بیشتری از معصومین(ع) را در ذیل نام آن بزرگواران متذکر شده است (متن کتاب، ص 651-657).
از آنجا که نهج البلاغه مشتمل بر خطبه ها، نامه ها و حکمت هاست به جهت رعایت اختصار برای خطبه ها حرف «ط»، نامه ها حرف «ر» و حکمت ها حرف «ح» انتخاب کرده است.

جمله سازی با قاموس نهج البلاغه

💡 882- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2 ص 51 و ج 1، ص 220.

💡 666-واقعه صفين در تاريخ، ص 69 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 3،ص 180 و وقعه صفين، ص 101.

💡 اكنون به سراغ نهج البلاغه مى رويم كه مى تواند يكى از منابع لغوى ما از اسلام((واژه امت 49 بار به صورتهاى مختلف در نهج البلاغه بكار رفته كه مى توان گفتبه استثناى دو مورد در همه موارد ديگر به معناى گروهى از انسانها مى باشد كهرسول براى آنها از طرف اعتقاد آمده و عامل وحدت آنها دين است.)) (39)

💡 705- تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 153 + شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج8، ص 109.

💡 خصايص الائمه، نهج البلاغه، الزيادات فى شعر ابى تمام، تعليق خلاف الفقهاء،كتاب مجازات آثار النبويه، تعليقه بر ايضاح ابى على، الجيد الحجاج، مختار شعرابى اسحق الصابى، كتاب (ما دار بينه و بين ابى اسحق منالرسائل ) و ديوان اشعار.(88)