واژه «عفریت روی» ترکیبی است از دو بخش: «عفریت» و «روی». در معنای واقعی، عفریت به موجودی افسانه‌ای و ماورایی در فرهنگ‌های اسلامی و فولکلور ایرانی اشاره دارد که معمولاً موجودی ترسناک، نیرومند و گاهی شرور توصیف می‌شود. روی نیز به معنای چهره یا صورت است. بنابراین در معنای واقعی، «عفریت روی» به صورت یا چهره‌ای ترسناک، عجیب و غیرانسانی اشاره دارد که ممکن است خوفناک یا دلهره‌آور باشد.
در معنای استعاری، این اصطلاح برای توصیف چهره‌ای خشن، ترسناک یا پر از خشونت و بدجنسی به کار می‌رود و برای شخصیت‌هایی استفاده می‌شود که ظاهر و رفتارشان باعث ترس، نگرانی یا بی‌اعتمادی دیگران می‌شود. به عبارت دیگر، استعاره «عفریت روی» نشان‌دهنده شدت و سختی اخلاق یا ظاهر کسی است که ممکن است باعث دلهره و فاصله گرفتن دیگران شود.
این ترکیب در ادبیات و فرهنگ عامه نیز کاربرد دارد تا شدت خصومت، بدجنسی یا هیبت یک فرد را به شکل تصویری و ملموس بیان کند. نویسندگان و شعرا از آن برای ایجاد تصویری قوی و تاثیرگذار استفاده می‌کنند تا خواننده یا شنونده بتواند فوراً حس ترس یا احترام مختلطی نسبت به شخصیت مورد نظر پیدا کند. به همین دلیل، «عفریت روی» هم جنبه توصیفی واقعی دارد و هم بار استعاری عمیق.