در دوران حکومت بنی‌امیه، شیعیان در شرایط دشوار و ناپایداری قرار داشتند و ائمه معصومین نیز تحت نظارت و فشار شدید از سوی حکومت اموی زندگی می‌کردند. با این وجود، مواضع محکم و مقاوم امامان در برابر خلفای اموی نقش مهمی در شکل‌گیری رویدادهای تاریخی ایفا کرد. برای بررسی دقیق‌تر مواضع ائمه در مقابل امویان، لازم است ابتدا به طور مختصر به موضوع خلافت بنی‌امیه و همچنین دیدگاه مردم نسبت به مسائل سیاسی آن زمان پرداخته شود تا فضای حاکم بر آن عصر بهتر فهمیده شود.
امت اسلامی، با وجود سپری کردن سال‌ها تحت سایه اسلام و بهره‌گیری از هدایت پیامبر اکرم، همچنان بسیاری از ویژگی‌های دوران جاهلیت را حفظ کرده بود. از جمله مهم‌ترین این ویژگی‌ها تعصب و ارتباطات قبیله‌ای بود که شدیداً میان اعراب رواج داشت و مورد تأکید قرار می‌گرفت.
اولین انحراف بنیادی در دین اسلام بلافاصله پس از رحلت پیامبر اکرم شکل گرفت. این انحراف به صورت بدعت تشکیل شورا در سقیفه تجلی یافت که عملاً نشانگر بازگشت مجدد بسیاری از مسلمانان به شیوه‌های دوران جاهلیت بود. جلسه سقیفه باعث ایجاد تفرقه میان مسلمانان شد؛ چراکه از یک سو، ابوبکر معتقد بود که قریش باید مدیریت امور را بر عهده بگیرند و تعبیرش این بود که مردم نیکو پیرو افراد نیک خواهند بود و بدکاران نیز از پس بدکاران خواهند آمد. عمر بن خطاب نیز نظر او را تأیید کرد. از سوی دیگر، انصار مخالف تصدی این جایگاه توسط قریش بودند. سخنگوی انصار در سقیفه خطاب به مهاجرین اعلام کرد که آنها ستون دین اسلام هستند و حق جانشینی پیامبر باید به انصار برسد، نه مهاجرین. وی اعتقاد داشت که خلافت مسلمانان باید سهم انصار باشد و مهاجرین نباید در این امر دخالت کنند.
