ام المسلمین (یا: ام المؤمنین) به معنی مادر مسلمانان، لقبی است که به همسران پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، اطلاق می‌شود. این لقب به طور مشترک به تمام همسران آن حضرت اشاره دارد و از آیه ۶ سوره احزاب برگرفته شده است که در آن آمده است:
«وَ أَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ» یعنی همسران او (پیامبر) مادران ایشان (مؤمنان) هستند.
ویژگی‌ها و اهمیت لقب ام المسلمین
احترام و حرمت: این لقب نشان‌دهنده مقام و احترام ویژه‌ای است که برای همسران پیامبر اسلام قائل شده‌اند. مؤمنان مکلف‌اند که این حرمت را رعایت کنند.
اجتناب از ازدواج: به دلیل این مقام، پس از درگذشت پیامبر (ص)، مؤمنان باید از ازدواج با همسران آن حضرت اجتناب کنند تا حرمت و حریم آن حضرت حفظ شود.
شمار همسران: همسران پیامبر (ص) که به این لقب ملقب شده‌اند، شامل افرادی مانند خدیجه، عایشه، حفصه، زینب، ام سلمه و دیگران می‌شود.