اسماعیل سامانی افلاکی اصفهانی

[ویکی فقه] اسماعیل سامانی افلاکی اصفهانی، از ادبا و شعرای اصفهان در قرن چهارده هجری بوده است.
اسماعیل سامانی متخلّص به «افلاکی» شاعر ادیب، در سال ۱۳۰۶ قمری در قریه «سامان» از توابع چهارمحال متولّد شد. تحصیلات خود را در همان جا انجام داد. از اوان جوانی، به گفتن اشعار اشتغال ورزید. اشعارش عموما دارای مضامین عالی است. وی به شغل زراعت روزگار می گذرانید. در سال ۱۳۲۵ خورشیدی وفات یافت. از او است:"ترک چشمت چو به شمشیر برد دست نخست ••• دل اگر شیر بود دست ز جان باید شست""کی گمان بود در آغوش وصالت گیرم ••• تو بدین سخت دلی ما به چنین طالع سست".
مهدوی، سیدمصلح الدین، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص۵۰.
۱. ↑ مهدوی، سیدمصلح الدین، تذکره شعرای معاصر اصفهان، ص۵۰.
منبع
مهدوی، سیدمصلح الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۵۸۴.
...

💡 اسفیجاب و طراز از شهرهای سامانیان بودند. اسماعیل سامانی مردم زرتشتی طراز را به اجبار مسلمان کرد. در بعضی از کتاب‌های تاریخ مردم شهر طراز مسلمان و فارسی‌زبان نام برده شده‌اند.

💡 سامانیان که می‌خواستند امپراتوری ساسانی را زنده کنند در اندیشه تبدیل بخارا به تیسفونی دیگر بودند. از این رو بود که به پیشگامی اسماعیل سامانی کوشیدند تا بخارا را پایگاه زبان، هنر، فرهنگ و تمدن ایرانی سازند. بخارای سامانیان رفته رفته در فرهنگ با بغداد به رقابت پرداخت در این باره بیتی منسوب به رودکی است:

💡 امیر احمد سامانی طی دوران حکمرانی پدرش اسماعیل سامانی، در ناحیه گرگان والی بود و پس از درگذشت پدرش (۲۹۵–۳۰۱ ق. / ۹۰۷–۹۱۴ م) به فرمانراویی حکومت سامانی رسید.

💡 عمرو به اندازهٔ زیادی اموال ذخیره می‌کرد به‌طوری‌که وقتی در نبرد با اسماعیل سامانی به او گفتند که رد شدن از بلخ مشکل است گفت: «اگر بخواهم پلی از طلا روی بلخ بسازم می‌توانم.»

💡 خلیفه نیز علی‌رغم میل باطنی، اسماعیل سامانی را در حضور حاجیان خراسان عزل کرد و عهد ولایت ماوراءالنهر را با خلعت و هدایای مناسب، برای عمرو ارسال کرد؛ اما وی ضمن اظهار خرسندی و سپاس در جواب خلیفه گفت:.

💡 عمرو لیث سرانجام با سپاهیان خود از شهر خارج شد و نبرد سرنوشت ساز در نزدیکی بلخ ۲۹ ربیع الآخر سال ۲۸۷ ه‍.ق روی داد که سپاهیان عمرو لیث هزیمت گشتند و متواری گشتند و خود عمرو لیث صفاری نیز در هنگام گریز از میدان نبرد اسیر گشت و به دست امیر اسماعیل سامانی سپرده شد..