اصطلاح «اسما و صفات انتزاعی» به واژههایی اطلاق میشود که بهطور مستقیم در قرآن ذکر نشدهاند، بلکه از افعال نسبتدادهشده به خداوند در قرآن استخراج میشوند. این استخراج زمانی معتبر است که در بیان معصومین (علیهمالسلام) به آنها تصریح شده باشد یا در متون کلامی معتبر مورد بحث قرار گرفته باشند.
در این دستهبندی، صفت به معنای ویژگیای است که در ذات خداوند وجود دارد، خواه عین ذات باشد یا غیر آن. اسم نیز به معنای ذات به همراه صفت و با لحاظ وصف دلالت میکند. برای مثال، «حیات» و «علم» دو صفت هستند، در حالی که «حی» و «عالم» دو اسماند.
از جمله اسما و صفات انتزاعی میتوان به «آمِر» (امرکننده)، «بادئ» (آغازکننده)، «باسط» (گسترشدهنده)، «باطش» (قادر به انتقام)، «باعث» (سببدهنده)، «باقی» (پایدار)، «بانی» (آفریدگار)، «جازی» (پاداشدهنده)، «جلیل» (بزرگوار) و «حاشر الخلایق» (جمعکننده مخلوقات) اشاره کرد. این صفات از افعال خداوند در قرآن استخراج شدهاند و در متون کلامی و روایات به آنها اشاره شده است.