ابن عساکر علی بن حسن

[ویکی نور] ابوالقاسم، علی بن حسن بن هبة الله شافعی، معروف به ابن عساکر، مورخ، محدث و سیاح دمشقی، در سال 499ق، متولد شد. او، از بزرگان فقهای شافعی است و صاحب اشعاری نیز هست، اما در این زمینه چندان قوی نیست. ابن عساکر، به سبب حفظ و روایت احادیث بسیار، کثرت سفرهای علمی و استفاده از مشایخ بزرگ در شهرهای اسلامی و نیز تألیف اثر چشم گیر خود(تاریخ دمشق)، در شمار یکی از بزرگ ترین حافظان حدیث و نویسندگان تاریخ در روزگار خویش به شمار می آید. با توجه به سلسله نسب پدرش، احتمالا عنوان ابن عساکر مربوط به خانواده مادری او بوده است.
دوران زندگی او با انقراض سلاجقه شام و دوران حکمرانی نور الدین زنگی (569ق) و صلاح الدین ایوبی (589 ق) بر مناطق شام هم زمان بود. سیاست این پادشاهان، مبارزه با تبلیغات فاطمیون شیعی مذهب و حمایت از مذاهب اهل سنت بود، لذا گردآوری احادیث در این زمان سخت بالا گرفت و ابن عساکر نیز در این زمینه چهره ای درخشان شد.
به لحاظ علمی، او از 6 سالگی در دمشق مشغول به تحصیل شد. در ابتدا نزد پدر، برادر بزرگ تر و خانواده مادری اش فقه و حدیث آموخت. از دیگر اساتید او در دمشق می توان به ابوطاهر حنایی، ابوالبرکات بن عبدحارثی، سبیع بن قیراط و... اشاره کرد. پس از فوت پدر، به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه و دیگر حوزه های بغداد، حدیث، فقه و نحو را آموخت.
در سال 521ق، به حج رفت و در مکه و مدینه نیز احادیث زیادی شنید. پس از چهار سال به بغداد بازگشت و در آن جا در محضر اساتیدی چون ابوالقاسم هبة الله بن حصین، ابوالحسن علی بن عبدالواحد دینوری و هبة الله شروطی استفاده کرد تا آن جا که معلومات و محفوظات و بینش علمی او باعث شگفتی بغدادیان شد. او، در طول اقامتش در بغداد به سایر شهرهای عراق نیز سفر کرد و با محدثان و حافظان حدیث گفت و شنود کرد، سپس به دمشق بازگشت و در آن جا ازدواج کرد و صاحب فرزند شد. او، در دومین سفر خود عازم ایران شد(سال 529ق) و به شهرهای مختلفی در ایران سفر کرد و سفر او 4 سال به طول انجامید.
او، در خراسان با ابوسعد عبدالکریم سمعانی، صاحب کتاب الانساب دیدار کرد و همراه او به نیشابور و هرات رفت. او، در این سفر، کتاب «الاربعین» البدانیة را مشتمل بر روایت 40 حدیث از چهل محدث در 40 شهر نوشت. ابن عساکر پس از 13 سال سفرهای علمی مختلف با کوله باری از شنیده ها و نوشته ها و تجارب به دمشق بازگشت. شمار افرادی که در زمینه حدیث ملاقات کرده بود به 1300 مرد و 80 زن رسیده. او پس از این سفرها، در سال 533ق، به تألیف و تصنیف و فعالیت های آموزشی پرداخت و این امر تا روزهای آخر زندگانی وی ادامه داشت.

💡 کتاب وَفاةُ الْحسن اثر علی بن حسن بن صَبّاغ (د.

💡 ملوک شبانکاره فارس که بنیانگذار آن فضل بن علی بن حسن ایوب می‌باشند از نسل اردشیربابکان سردودمان پادشاهان ساسانی بودند که در برخی کتب عهدقدیم به اتابکان شبانکاره، اتابکان فضلویه نیز گفته‌اند که این سلسله ملوک فضلویه شبانکاره را نباید با اتابکان لربزرگ که از نسل فضلویه می‌باشد اشتباه گرفت. بر این اساس ملوک شبانکارگان منطقه پارس نیز ۱۵ تن بوده‌اند به ترتیب زیر حکومت کرده‌اند:

💡 در سده‌های بعدی تا دوران معاصر نیز آثار دیگری گردآوری شده‌است که اختصاصی یا در مجموعهٔ دیگر امامان پرداخته شده‌اند. کتاب وفاة الحسن اثر علی بن حسن بن صباغ (د. پس از ۹۰۵ ه‍.ق)، وفاة الحسن از شرف‌الدین یحیی بن حسین بحرانی یزدی (د. ۹۴۰ ه‍.ق)، مرثیة الحسن بن علی اثر سید ماجد بحرانی (د. ۱۰۲۸ ه‍.ق) و وفاة الحسن اثر عبدالمحسن بن محمد احسایی (د. ۱۲۴۵ ه‍.ق) از این دست‌اند.

💡 علی بن حسن باخرزی فقیه شافعی، نویسنده و شاعر عربی