احکام تقلید

احکام تقلید به مجموعه قواعد و دستوراتی گفته می‌شود که وظیفه فرد مسلمان در پیروی از فتوای مجتهد جامع‌الشرایط را مشخص می‌کند. تقلید به معنای رجوع غیرمتخصص به متخصص در مسائل دینی است و در فقه شیعه برای کسانی که خود توان اجتهاد ندارند، لازم شمرده می‌شود.

مطابق احکام تقلید، فرد باید در مسائل عبادی و شرعی از مجتهدی که اعلم، عادل و آگاه به زمان است پیروی کند. این عمل به دلیل پیچیدگی مسائل فقهی و ناتوانی عموم مردم از استنباط احکام شرع، یک ضرورت عملی و عقلی محسوب می‌شود. تقلید تنها زمانی جایز است که شخص به مرتبه اجتهاد نرسیده باشد.

پیروی از احکام تقلید سبب می‌شود اعمال فرد مطابق با ضوابط شرع صحیح واقع شود و از خطا در عبادات و معاملات جلوگیری گردد. همچنین تقلید رابطه‌ای میان مردم و مرجعیت دینی ایجاد می‌کند که هم در جنبه فردی و هم در عرصه اجتماعی نقش مهمی دارد. بدین ترتیب، احکام تقلید پایه‌ای برای سامان‌دهی رفتار دینی جامعه اسلامی است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] احکام مربوط به تقلید عامی یا مجتهد از مجتهد را احکام تقلید گویند.
احکام تقلید، در مبحث تقلید مطرح است. در مورد تقلید، به طور عمده در سه مقام بحث می شود:۱. آیا تقلید عامی از مجتهد جایز است یا خیر؟۲. آیا بر عامی واجب است از اعلم تقلید کند و یا این که می تواند از غیر اعلم نیز تقلید نماید؟۳. آیا تقلید مجتهدی از مجتهد دیگر جایز است یا خیر؟در هر یک از این سه مقام، به طور مفصل در کتاب های اصولی بحث شده است.

جمله سازی با احکام تقلید

به تصریح فقها حکم تقلید، خود نمی‌تواند مورد تقلید قرار گیرد، بلکه مقلد باید با یقین خود و به استناد حکم عقل تقلید نماید و گرنه دور باطل لازم می‌آید، هر چند دربارهٔ جزئیات احکام تقلید، امکان تقلید وجود دارد. سید محمد جواد غروی در کتاب خود چنین می‌نویسد که مقلد هم باید در شناخت احکام الهی به علم برسد از اینرو تبعیت از یک فقیه رفع مسئولیت از او نمی‌کند و باید با حکمیت عقل، از هر فقیهی که مسئله یا مسائل احکام را با استناد به کتاب خدا و سنت قطعیه عقلیه بیان می‌نماید، پیروی کند.