دبیزش

سندپردازی یا دبیزش اصطلاحی است که در زبان انگلیسی به سه معنی مرتبط با کتابداری و اطلاع‌رسانی به کار می‌رود: 1. فرایند نظام‌مند جمع‌آوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی و اشاعه مدارک تخصصی، به ویژه مدارک علمی، فنی یا حقوقی، به منظور تسهیل پژوهش یا حفظ سوابق سازمانی؛ 2. مجموعه‌ای از مدارک مرتبط با یک موضوع خاص؛ 3. در انتشارات علمی، به معنای استناد به منبع یک نقل قول مستقیم، بخشی از متن یا ایده‌ای که متعلق به نویسنده نیست، یا ارائه اطلاعات مشخص برای تقویت و پشتیبانی از یک نظر یا استدلال خاص، همچنین جلوگیری از دزدی ادبی یا نقض حقوق مؤلف. سندپردازی یا دبیزش به عنوان یک حرفه، از کتابداری متمایز است. ظهور دبیزشکار نتیجه تبعات توسعه تحقیقات علمی در قرن بیستم است. تا قرن نوزدهم، هر دانشمندی می‌توانست به راحتی به نوشته‌های رشته خود دسترسی پیدا کند و حتی به موضوعات دیگر نیز بپردازد. اما با افزایش تعداد رشته‌های علمی و گسترش متون مرتبط، دسترسی فردی به تمامی این منابع به‌گونه‌ای که هم موضوعات مرتبط را پوشش دهد و هم نیازهای صنعت و فناوری که به سرعت در حال پیشرفت بود را تأمین کند، محدود شد. تهیه چکیده‌نامه‌ها به عنوان نخستین راه‌حل این مشکل مطرح شد و هنوز هم یکی از ابزارهای ارزشمند به شمار می‌آید، اما به دلیل گسترش روزافزون دانش، چکیده‌نامه‌ها نتوانستند تمامی نیازها را برآورده کنند.