خدای نامک

خدای نامک یا خدای‌ نامه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و حماسی دوره ساسانیان است که در آن فهرستی از پادشاهان دودمان‌های ایرانی و رویدادهای تاریخی و اساطیری مربوط به دوران‌های مختلف ایران باستان گردآوری شده است. این کتاب به زبان پارسی میانه نوشته شده بود ولی اصل آن در دست نیست و تنها از طریق ترجمه‌ها و نقل قول‌های بعدی می‌توان به محتوای آن پی برد.

نام و معنی: کلمه خدای‌ نامک ترکیبی است از خودای به معنی «سرور» یا «شاه» و نامگ به معنی «کتاب». بنابراین خدای‌ نامک یعنی «کتاب شاهان» یا «کتاب سروران». در دوره اسلامی به ترجمه‌های آن «سیرالملوک» یا «سیر ملوک الفُرس» نیز گفته‌اند.

محتوا: خدای‌ نامه شامل شرح حال و رویدادهای مربوط به پادشاهان ایران از نخستین شاهان اساطیری مانند جمشید و فریدون تا آخرین شاه ساسانی، یزدگرد سوم، است. این اثر ترکیبی از تاریخ، افسانه، اساطیر و روایات پهلوانی است که توسط دبیران شاهی، موبدان و خاندان‌های بزرگ ساسانی تدوین شده بود.

منابع و تأثیرات: خدای‌ نامه نه تنها از منابع ایرانی مانند اوستا و متون دینی زرتشتی بهره برده، بلکه از منابع خارجی مثل متون سریانی و تاریخ‌های دوره اشکانی و ساسانی نیز استفاده کرده است. این اثر پایه و منبع مهمی برای شاهنامه فردوسی و دیگر آثار تاریخی و ادبی دوره اسلامی به شمار می‌رود.

انگیزه و زمینه تدوین: خدای‌ نامه در زمان انوشیروان ساسانی (قرن ششم میلادی) گردآوری و تدوین شده است. این اثر براساس دفاتر رسمی، سنت‌های شفاهی و رسالات تاریخی مختلف تنظیم شده و در دربار ساسانیان به عنوان مرجع تاریخی و فرهنگی استفاده می‌شده است. خدای‌ نامه با هدف ثبت و حفظ تاریخ و هویت ملی ایران و مشروعیت دادن به نظام شاهنشاهی ساسانی تدوین شده بود.

لغت نامه دهخدا

خدای نامک.[ خ ُ م َ ] ( اِخ ) خدای نامه. رجوع به خدای نامه شود.

فرهنگ فارسی

خدای نامه

جملاتی از کلمه خدای نامک

خدای‌نامک تقریر حماسه‌های ایرانی از زمان گیومرث تا خسرو پرویز، که در میانه پادشاهی یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی (۶۳۴ تا ۶۴۲)، به وسیلهٔ دهقان دانشور تألیف شد. تکامل نهایی آن را در شاهنامهٔ فردوسی می‌توان یافت (نیمهٔ اول سدهٔ یازدهم میلادی)؛ اثری به زبان پارسی میانه است. فردوسی از شاهنامهٔ ابومنصوری استفاده کرد و شاهنامهٔ ابومنصوری که به نثر بود را به نظم برگرداند و در شاهنامهٔ ابومنصوری که خود را از نژاد اصیل دهقانان می‌دانست منابع خدای نامک و دیگر کتب حماسی و تاریخی ایران استفاده شده است.
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
فال ارمنی فال ارمنی فال عشق فال عشق فال انبیا فال انبیا فال آرزو فال آرزو