حسین غوری

علاءالدین حسین غوری، معروف به جهانسوز، فرمانروای سلسله غوریان بود که از سال ۵۴۴ تا ۵۵۶ هجری قمری حکومت کرد. او پسر ملک عزالدین حسین بود و در زمان حکومتش دولت غوریان به اوج قدرت رسید.

زندگی و حکومت علاءالدین حسین غوری

پس از مرگ بهاءالدین سام یکم، در سال ۵۴۴ ه‍.ق به سلطنت غور رسید. برای انتقام قتل دو برادرش، قطب‌الدین محمد غوری و سیف‌الدین سوری، با بهرام‌شاه غزنوی جنگید و او را شکست داد. پس از فتح غزنه، به مدت هفت شبانه‌روز شهر را به آتش کشید و بتکده معروف آن را تخریب کرد که به همین دلیل به او لقب «جهانسوز» داده‌اند.

قلمرو حکومت او شامل ولایت کاسی غور، بامیان، تخارستان، بلاد جروم، گرمسیر، تولک، جبال هرات، غرجستان و مرغاب بود. او داعیان اسماعیلی را به غور راه داد و به تبلیغ و دعوت آنان اجازه داد.

پس از یک دوره جنگ و درگیری با سلطان سنجر سلجوقی و دیگر نیروهای منطقه، مدتی به اسارت سلطان سنجر درآمد اما پس از مدتی آزاد شد و دوباره به قدرت بازگشت. حسین غوری به خاطر سیاست‌های سختگیرانه و سرکوب شورش‌ها، در داخل قلمرو خود اقتدار داشت.

در سال ۵۵۶ هجری قمری (۱۱۶۱ میلادی) در سنگه غور درگذشت و پس از او فرزندش سیف‌الدین محمد به حکومت رسید.

لغت نامه دهخدا

حسین غوری. [ ح ُ س َ ن ِ ] ( اِخ ) ابن حسین بن حسن، ملقب به علاءالدین جهانسوز ملک الجبال عباسی. از 545 - 556 هَ. ق. پادشاه غور بوده است. وی دولت غوریه فیروزکوه را بسط داد و بهرامشاه غزنوی را شکست و شهر غزنین را قتل عام کرد و هفت شبانه روز این شهر را بسوخت و به این سبب جهانسوز لقب گرفت. رجوع به غوریان شود.
حسین غوری. [ ح ُ س َ ن ِ ] ( اِخ ) ابن عالم. رجوع به حسین امیرحسینی شود.

فرهنگ فارسی

ابن حسین بن حسن ملقب بعلائ الدین جهانسوز ملک الجبال عباسی وی پادشاه غور بوده است

جملاتی از کلمه حسین غوری

در دوران سلطنت برادرزاده‌های علاءالدین حسین غوری، غیاث‌الدین محمد و شهاب‌الدین محمد، امپراتوری غوری به بیشترین گستره سرزمینی خود رسید. غیاث‌الدین محمد سرزمین غوریان را به خراسان، مرو، خوارزم، گرگان و دریای خزر گسترش داده، در حالی که برادرش شهاب‌الدین به فتوحات در پنجاب، هند و بنگال می‌پرداخت.
غوریان در ابتدا به عنوان دست نشانده غزنوی‌ها و بعداً سلجوقیان در ولایت غور حکمرانی می‌کردند. با این حال، در اوایل قرن دوازدهم، غوریان از رقابت طولانی مدت بین سلجوقیان و غزنویان بهره برده، اقدام به تسخیر شرق افغانستان و هندوستان کردند. علاءالدین حسین غوری با تصرف و غارت غزنی در سال ۱۱۴۹ میلادی، به انقیاد غوریان از غزنویان پایان داد. سلجوقیان دشمن بزرگ غوریان نیز در سال ۱۱۹۴ میلادی به دست خوارزمشاهیان از بین رفتند.