امیرعباس هویدا در زمستان سال ۱۲۹۸ شمسی در تهران متولد شد. پدر او میرزاحبیبالله عینالملک، از خانوادهای بود که در عرصه روابط خارجی و دیپلماسی فعال بودند. هویدا دوران کودکی و تحصیلات خود را در سوریه و لبنان (مدارس فرانسوی) گذراند و سپس برای تحصیلات عالی به اروپا، بهخصوص به فرانسه، انگلستان و بلژیک رفت. پس از بازگشت به ایران، وارد دستگاه دولتی شد و بهتدریج از وزارت امور خارجه، سمتهای گوناگون و مدیریت صنعت نفت را تجربه کرد.
دوره نخستوزیری و سیاستها
هویدا از ۷ بهمن ۱۳۴۳ تا ۱۶ مرداد ۱۳۵۶ نخستوزیر ایران بود و این مدت، طولانیترین زمان تصدی این پست در تاریخ معاصر ایران به شمار میآید. در زمان نخستوزیری او، کشور شاهد برنامههایی مثل اصلاح قوانین مالیاتی، مدیریت قیمتها، تمرکز بر توسعه استانها، دخالت دولت در صنایع بزرگ، سیاست خارجی فعال در زمینه قراردادهای بینالمللی و گسترش پروژههای زیربنایی بود. در سال ۱۳۵۳، نظام تکحزبی تشکیل شد و هویدا به دبیرکلی حزب رستاخیز منصوب گردید. او پس از استعفا از نخستوزیری به وزارت دربار منصوب شد و در آن سمت نیز ایفای نقش کرد. دوران صدارت هویدا اغلب با نقدهایی در زمینه فساد اداری، تمرکز قدرت در دستگاه مرکزی، بیعدالتی اجتماعی و فشار بر آزادیها همراه بود و بهمرور باعث افزایش نارضایتی عمومی شد.
انقلاب، محاکمه و مرگ
پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، هویدا دستگیر شد و به دست دادگاه انقلاب سپرده شد. در جلسه محاکمه، به اتهاماتی از قبیل «فساد فیالارض»، «توطئه علیه امنیت کشور» و «دفاع از منافع قدرتهای خارجی» محکوم گردید. نهایتاً در شامگاه ۱۸ فروردین ۱۳۵۸ (۷ آوریل ۱۹۷۹) با شلیک گلوله اعدام شد. پیکرش پس از مدتی در گورستان بهشت زهرا تهران به خاک سپرده شد.