افریک

افریقیه نامی است که عرب‌زبانان در دوران قرون وسطی به استان آفریکا در ایالات رومی در زمان نبردهای خود با روم اطلاق کردند. این منطقه شامل تونس، قسنطینه، شرق الجزایر، اقلیم طرابلس (غرب لیبی) و مرکز آن، قیروان بود. از حکومت‌هایی که بر این سرزمین فرمانروایی کردند می‌توان به اغلبیان، موحدون، خلافت فاطمیان، بنو غانیه و حمادیون اشاره کرد. این دولت‌ها گاهی تمام افریقیه و گاهی نیز تنها بخشی از آن را تحت کنترل داشتند. ریشه کلمه افریقیه به طور دقیق مشخص نیست. برخی از محققان بر این باورند که رومیان پس از پیروزی بر کارتاژ، نام "آفریقا" را به سرزمین‌های تحت حاکمیت خود در مغرب اطلاق کردند و از این رو نتیجه‌گیری کرده‌اند که این واژه لاتینی است و افریقیه از آن مشتق شده است (منبع: EI۱، III / ۴۵۳-۴۵۴). محققان دیگری نیز اصل کلمه را آفریقا و ریشه آن را آفر می‌دانند، اما به نسبت لاتینی آن اشاره‌ای نکرده‌اند. واژه آفریقا در متون لاتینی پیش از سقوط کارتاژ نیز وجود دارد و بارزترین نمونه آن لقب "آفریقایی" است که به اسکیپیو، سردار رومی، پس از پیروزی بر هانیبال در سال ۲۰۲ ق.م اطلاق شد. پس از سقوط کارتاژ در سال ۱۴۶ ق.م و الحاق قلمرو آن به روم، رومی‌ها این سرزمین را "ایالت آفریقا" یا به سادگی آفریقا نامیدند که احتمالاً به معنای سرزمین آفریها، یعنی بومیان اصلی و غیرفینیقی آنجا بوده است.